علائم و دلیل کبد چرب (درمان دارویی،گیاهی)

کبد چرب در اثر تجمع چربی در سلول های کبد به وجود می آید و در افرادی که دچار اختلال در متابولیسم بدن هستند و چربی و قند خونشان بالاست، بیشتر دیده می شود. البته فردی که به آن مبتلا می شود، زمینه ژنتیکی هم دارد. در این بیماری تری گلیسیریدی که در سلول ها تجمع یافته از سلول های کبدی خارج نمی شود. وقتی به تدریج چربی در سلول های کبدی جمع می شود، اصطلاحاً می گویند فرد دچار کبد چرب غیر الکلی شده است.

کبد چرب درمان دارویی خاصی ندارد. تغییر در شیوه زندگی، درمان اصلی و پیشگیرانه بیماری کبد چرب است. فردی که به چاقی مبتلاست، با کمی کاهش وزن بهبود می یابد. مطالعه های مختلف نشان داده اند اگر این افراد ۵ تا ۱۰ درصد وزنشان را کاهش دهند، آنزیم های کبدی به حد طبیعی بازمی گردد. لازم است فرد مبتلا به متخصص تغذیه مراجعه کند و رژیم غذایی خاصی داشته باشد تا هرچه سریع تر بهبود یابد و بیماری اش وارد فاز ۲ و ۳ نشود.

خوردنی های مفید برای کبد

– چای سبز تأثیر زیادی در پیشگیری از تجمع و رسوب چربی ها در اطراف کبد دارد.
– گیاه خارمریم به صورت مصرف دمنوش یا خشک این گیاه همراه غذا در این زمینه موثر است.
– ریشه زنجبیل ۲ تا ۳ بار در هفته. مصرف دمنوش زنجبیل یا ماست کم چرب حاوی زنجبیل به ویژه در وعده هایی که غذای چرب خورده اید بسیار اهمیت دارد.
– زردچوبه به عنوان چاشنی در همه ی غذاها می تواند استفاده شود.
– عرق کاسنی و عرق شاهتره روزی یک لیوان
– روغن زیتون جایگزین اغلب روغن ها در رژیم غذایی تان شود.
– حبوبات، حبوبات نظیر لوبیاها، نخودها، عدس و … می توانند در پیشگیری از پیشرفت کبد چرب تأثیرگذار باشند. حبوبات دارای پروتئین بالا، فیبر بالا و فاقد چربی اند و به همین خاطر در کاهش وزن بسیار کمک کننده خواهند بود.
– روزی یک قاشق چایخوری سیاهدانه با عسل طبیعی خوب جویده شود.
– نوشیدن یک لیوان آب که در آن عصاره یک لیموترش تازه وجود دارد در آغاز روز می تواند بهترین دارو برای پیشگیری از ابتلا به کبد چرب باشد.

خوردنی های مضر برای کبد چرب

– غذاهای چرب، فست فودها و سرخ کردنی ها
– مصرف زیاد شیرینی جات
– هله هوله های چون چیپس و پفک و کیک و …
– مصرف زیاد سردیجات طب سنتی
– قبل از میل غذا مصرف هر گونه مایعات حتی آب توصیه نمی شود و بهترین زمان نوشیدن هر نوع مایعات حتی آب نیم ساعت قبل از غذا و یا یک ساعت پس از میل غذا است.

– عدم نوشیدن آب یخ مخصوصا آبی که درون آن یخ است.

ابتلا به کبد چرب مرتبط با سن خاصی نیست

ناصر ابراهیم‌دریانی، فوق تخصص بیماری‌های گوارشی و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه کبد چرب عارضه‌ای است که بروز آن مرتبط با سن خاصی نیست و در تمام سنین دیده می‌شود، گفت: عوارض کبد چرب در کودکان به مراتب خطرناکتر از این عارضه در بزرگسالان است. از این رو به والدین کودکان چاق توصیه می‌شود در این رابطه نسبت به کودک خود توجه بیشتری داشته باشند.

علائم بروز کبد چرب

بروز عارضه کبد چرب متأسفانه دارای هیچ علائم خاصی نیست،این عارضه بدون علامت است و اغلب به طور اتفاقی در سونوگرافی افراد مشخص شده و پزشک به فرد متذکر می‌شود که دچار عارضه کبد چرب شده است. از این جهت به افرادی که دچار چربی خون بالا، بیماری دیابت و چاقی به خصوص در ناحیه شکم و کمر هستند و یا شاخص توده بدنی BMI آنان بالاتر از ۳۵ باشد انجام سونوگرافی نسبت به پیشگیری از بروز یا پیشرفت این عارضه در بدن خود اقدام کنند.

جمع چربی در کبد، التهاب در کبد و در نهایت سیروز یا خشک شدن کبد مراحل پیشرفت این عارضه است. مصرف بیشتر سبز‌ی ها و میوه‌ها و پرهیز از پرخوری و خوردن نوشابه‌های گازدار و شیرینی‌جات و غذاهای چرب از جمله راهکارهایی است که از بروز و تشدید عارضه کبد جلوگیری می‌کند علاوه بر اینکه انجام ورزش و کاهش وزن نیز از دیگر اقدامات ضروری در همین رابطه است.

توصیه ها

– هیچ وعده ی غذایی حتی شام را حذف نکنید. فقط کافی است غذاهای سبک تری را انتخاب نمایید. حذف وعده های غذایی کار را خرابتر می کند.
– به طور کلی کاهش مصرف گوشت، چربی و مواد قندی و مصرف بیشتر میوه و سبزیجات بسیار مفید است.
– در مصرف مکمل ها احتیاط کنید، چرا که مثلا مصرف بی رویه و بی قاعده ی ویتامین A می تواند یک عامل محرک برای ابتلا به بیماری کبد چرب باشد که در نهایت فرد را با خطر رسوب چربی در بافت های کبد و اختلال در عملکرد این عضو رو به رو می کند.

علت اصلی ابتلا به بیماری های کبدی

بیماری کبد چرب غیر الکلی، علت اصلی بیماری های مزمن کبدی در جهان است و اگرچه در برخی از افراد بدون عوارض و مشکلات است اما، در بخری دیگر سبب التهاب کبد و استئاتوهپاتیت غیر الکلی و در نهایت زخم و سیروز کبدی می شود. سرطان و نارسایی کبدی مرحله آخر این عارضه است. به گفته کارشناسان برخی از عوامل محیطی مانند چاقی، دیابت نوع دو، کلسترول بالا، تری گلیسیرید بالا و سندرم متابولیک سبب کبد چرب و آسیب کبدی می شود.

از علائم شایع ابتلا به کبد چرب می توان به موارد زیر اشاره کرد

تمایل به پرخوری

از نشانه های اولیه ابتلا به بیماری کبد چرب پرخوری و یا احساس گرسنگی در همه زمان ها علاوه بر داشتن میل شدید به مصرف قند است. تمایل به دریافت کالری اضافی به خصوص از سوی کربوهیدرات های غنی از قند برای یک دوره طولانی، منجر به تجمع چربی در کبدمی شود.

اضافه وزن و چاقی

افرادی که اضافه وزن دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به کبد چرب غیر الکلی هستند. بیش از یک سوم جمعیت آمریکا چاق بوده و کبد چرب غیر الکلی در کمین آنها است. علاوه بر این، چربی احشایی یعنی افزایش چربی شکمی و چربی دور کمر یک نگرانی بزرگ برای افزایش شاخص توده بدنی بالای عدد ۳۰ و شیوع بیماری کبد چرب غیر الکلی است. چربی احشایی در واقع ارتباط مستقیم با ابتلا به کبد چرب بخصوص در بزرگسالان دارد.

کلسترول بالا

سطح چربی خون بالا، از قبیل کلسترول ال دی ال و تری گلیسیرید و ناشی از مصرف اسیدهای چرب ترانس و اشباع می تواند نشانه چربی بیش از حد در کبد باشد.

ابتلا به دیابت

اگر شما مبتلا به دیابت هستید، اولویت باید انجام آزمایش، برای تشخیص کبد چرب غیر الکلی باشد. در یک مطالعه بر روی ۱۰۰ بیمار دیابتی نوع ۲ و انجام ام آر آی از کبد آنها مشخص شد، ۶۵ درصد از آنها دچار بیماری کبد چرب غیر الکلی هستند.

فشار خون بالا

کسانی که مبتلا به کبد چرب غیر الکلی هستند، سه برابر بیش از سایرین در معرض ابتلا به فشار خون بالا قرار دارند. نظارت بر فشار خون و حفظ سلامت قلب از راه های پیشگیری کننده از ابتلا به کبد چرب غیر الکلی است. مشکلات قلب و عروق نیز از علل اصلی مرگ و میر در افرادی است که از کبد چرب غیر الکلی رنج می برند.

ابتلای یکی از اعضای خانواده به کبد چرب

خطر ابتلا به مرحله پیشرفته کبد چرب غیر الکلی در کسانی که اعضای درجه یک خانواده شان نیز به این بیماری مبتلا بوده اند، ۱۳ برابر بیشتر است. تحقیقات دیگری نیز نشان می دهد که برخی از افراد به طور ژنتیکی مستعد این بیماری هستند.

احساس خستگی همیشگی

کبد چرب غیر الکلی در واقع هیچ علامت جسمی خاصی ندارد و تنها راه پی بردن به آن تقریبا فقط از طریق آزمایش خون و بیوپسی کبد است. با این حال با پیشرفت این بیماری علائمی مانند خستگی و ضعف را بیمار تجربه می کند. از آنجا که اثرات آسیب به بافت کبدی و سیروز کبد می تواند منجر به سرطان شود، این مهم است که با تجربه خستگی مکرر و سردرگمی حتما به پزشک مراجعه کنید.

پیشنهادهای درمانی و پیشگیرانه

اگرچه درمان اختصاصی برای کبد چرب وجود ندارد، ولی شما با کنترل بیماری های زمینه ای از قبیل کاهش وزن، چربی های خون، دیابت و یا قطع نمودن داروهای مسبب (قطعا با نظر پزشک معالج نه به طورخودسرانه) می توانید از پیشرفت این بیماری جلوگیری کنید.

کم کردن وزن

از آنجا که اکثر بیماران مبتلا به کبد چرب غیر الکلی چاق هستند، کاهش وزن در کنترل این بیماری نقش مهمی دارد. برای کاهش وزن، انتخاب رژیم غذایی نیز باید به درستی صورت پذیرد، زیرا کاهش وزن سریع با رژیم های برق آسا خود می تواند سیر بیماری را بدتر نماید. خیلی از بیماران چاق که به تازگی متوجه کبد چرب خود شده اند، به دلیل ترس از عوارض این بیماری، به رژیم های غذایی سخت روی می آورند که این بیماری را ریشه کن کنند، ولی علاوه بر ابتلا به عوارض این نوع رژیم ها، گاه سیر کبد چرب را نیز بدتر می کنند.

انتخاب منطقی رژیم غذایی کاهش وزن زیر نظر متخصص تغذیه و با کاهش وزن نیم تا یک کیلوگرم در هفته توصیه می گردد. اگر شما از افزایش وزن زیادی رنج می برید، جالب است بدانید که با کاهش وزن مختصر در حدود ۱۰ درصد از وزن اولیه نیز در خیلی از موارد سیر بیماری را می توانید کنترل کنید.

انتخاب رژیم غذایی سالم
رژیم غذایی پر کربوهیدرات که حاوی میزان قابل توجهی سبزی و میوه و مواد غذایی پرفیبر باشد، معمولا بهترین انتخاب برای افراد مبتلا به کبد چرب است. کاهش چربی مصرفی، به ویژه چربی های اشباع شده و جایگزینی آنها با چربی های غیر اشباع که در روغن زیتون و ماهی وجود دارند، توصیه می گردد. استفاده از نان و غلات سبوس دار باید جدی گرفته شود. در نهایت تعیین مقدار مورد نیاز درشت مغذی ها اعم از پروتئین، چربی و کربوهیدرات بر اساس شرایط افراد باید تنظیم گردد.

انجام ورزش و فعالیت بدنی منظم

چاقی به ویژه چاقی شکمی نقش مهمی در افزایش خطر ابتلا به کبد چرب دارد. بر همین اساس، داشتن پیاده روی منظم به میزان حداقل ۳۰ تا ۶۰ دقیقه در روز توصیه می شود. اگر شما وقت رفتن به باشگاه ورزشی را ندارید، پیاده روی در مسیر کار یا پارک را می توانید جایگزین کنید.

کنترل بیماری های زمینه ای متابولیک

کنترل دیابت و چربی های خون در بیماران مبتلا به کبد چرب، نقش کمک کننده ای در بهبود این بیماری دارد. همانطور که می دانید از اصول مهم کنترل بیماری های متابولیک، رعایت رژیم غذایی و ورزش منظم است.

محافظت کبد از عوامل خطر

از عواملی که بر روی فعالیت طبیعی کبد اثر سوء دارند، باید پرهیز کنید. از مهم ترین این عوامل، مصرف الکل و نیز بعضی داروها است.

کبد بیمار چه بلایی بر سر پوست می آورد؟

اثر بیماری های کبد بر پوست

کبدتان را چقدر می‌شناسید؟ آیا می‌دانید رابطه مستقیمی بین سلامت کبد و روشنی و زیبایی پوست شما وجود دارد؟ بهتر است هیچ وقت کبدتان را دست کم نگیرید. کبد یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین عضوهای داخلی بدن است. این عضو با وزنی بین یک تا یک و نیم کیلوگرم، ۵۰۰ وظیفه متفاوت حیاتی را بر عهده دارد. وظایف این عضو مهم طیف گسترده‌ای از متابولیسم درشت‌مغذی‏ ها یعنی قندها، چربی‏ها و پروتئین‌ها، ذخیره‌سازی مواد معدنی و ویتامین‏های گوناگون را دربرمی‌گیرد. تولید صفرا برای هضم چربی‏ها و خنثی‏ سازی آمونیاک که ماده‌ای بسیار سمی و مضر است، از دیگر وظایفی است که کبد برعهده دارد. تا حدودی با نقش کلیدی این عضو آشنا شدید. بیماری‌‌های کبدی بسیار متفاوت هستند که از مشهورترین آنها می‌توان به هپاتیت، سیروز کبدی، کبد چرب و انسداد مجاری صفراوی اشاره کرد. هر کدام از این بیماری‌ها قادرند علائمی را روی پوست باقی بگذارند.

در ادامه دکتر سعید صانعی، مشاور گیاه درمانی در این زمینه توضیح بیشتری می‌دهد.

کم کاری کبد ممنوع

اگر کبد در یکی از عملکردهای خود  (تامین انرژی، نیازهای دارویی، دفع سموم و…) کوتاهی کند، بیماری‌های مختلفی ممکن است به وجود آید. به عنوان مثال بعد از خوردن گوشت، اسید اوریک در بدن ترشح می‌شود؛ وظیفه کبد این است که حدود ۹۵ درصد آن را به اوره تبدیل کند تا از طریق کلیه دفع شود اما اگر به هر دلیلی کبد در این کار کوتاهی کند، میزان زیادی از اسیداوریک وارد خون شده و فرد در معرض ابتلا به نقرس قرار می‌گیرد یا سنگ‌های اسیداوریکی در بدنش تشکیل می‌شود. ممکن است کبد از نظر بافت‌شناسی و فیزیولوژیکی مشکلی نداشته باشد اما کوچک‌ترین نقص در عملکردش می‌تواند پیامدهای خطرآفرینی را برای فرد به همراه داشته باشد. برای همین توصیه می‌شود در حفظ سلامتی این بخش از بدن بکوشید. در کل بیماری‌های کبدی می‌توانند با بروز برخی عوارض پوستی در بیماران همراه باشد. در مورد هورمون‌ها، متابولیسم چربی و کلسترول، اگر کبد به درستی عمل نکند ممکن است عواقبش به پوست فرد هم سرایت کند و آکنه و جوش‌های پوستی ایجاد شود. سیروز کبدی (اصطلاحی پزشکی است که برای توصیف تخریب تدریجی کبد، در نتیجه وارد آمدن آسیب مزمن به این اندام به کار می‌رود) نیز یکسری عارضه‌های پوستی را در افراد ایجاد می‌کند.

بیماران سیروزی چرا سیاه می‌شوند؟

افرادی که به بیماری سیروزی مبتلا هستند به دلیل سوختگی خون رنگ پوست‌شان تیره و متمایل به سیاه می‌شود اما چطور خون دچار سوختگی می‌شود؟ عفونت‌های ویروسی مثل هپاتیت B و C به‌طور فعال تولید مثل می‌کنند و به دلیل ضعف سیستم ایمنی باعث تخریب سلول‌های کبدی می‌شوند. از تخریب سلول‌های کبدی سمومی ترشح می‌شود که قادرند خون را هم دچار اختلال کنند. این اختلال‌ها باعث خفگی خون و تیرگی آن شده که به آن خون سوخته می‌گویند. تیرگی خون به مرور زمان روی پوست رسوب می‌کند که سیاهی پوست در این افراد ناشی از این فرآیند است.

چرا کبد چرب می‌شود؟

خیلی از اوقات شنیده‌اید که می‌گویند فرد کبدش چرب است اما تا به حال شده از خود بپرسید که این چربی به چه معناست؟ وقتی پای چربی‌های اشباع شده (بدترین نوع چربی) مثل روغن پالم که در روغن نباتی‌ها موجود است به برنامه غذایی افراد باز شود، باید منتظر عواقب آن هم باشیم. این چربی‌ها به مرور راه مویرگ‌هایی را که وظیفه‌شان خونرسانی به سلول‌های کبدی است، مسدود می‌کنند؛ در نتیجه سلول‌های کبدی دچار کم‌خونی و سپس مرگ می‌شوند و جای این سلول‌ها چربی‌ها قرار می‌گیرند. بعد از طی این فرآیند می‌توان گفت کبد فرد چرب است که البته انواع مختلفی دارد (کبد نوع ۱، نوع ۲، نوع ۳ و نوع ۴). چربی کبد تاثیر زیادی روی پوست نمی‌گذارد، فقط ممکن است گاهی اوقات باعث ورم و باز شدن منافذ پوستی شود.

مراقب باشید صفرای‌تان اتصالی نکند

ترشح صفرا یکی از مهم‌ترین عملکردهای کبد است که در تمیزسازی کبد و جذب چربی غذا از روده نقش بسیار مهمی دارد. صفرا از طریق مجاری صفراوی به کیسه‌ صفرا می‌ریزد و از آنجا به لوزالمعده و روده‌ کوچک وارد می‌شود. اما کوچک‌ترین اختلال در مسیر حرکت صفرا ممکن است باعث افزایش سطح صفرا در جریان خون شود. به همین دلیل اگر با زردی پوست و زردی چشم‌ها (قسمت سفیدی چشم) مواجه شدید، بدانید که در مسیر صفرای شما اختلالاتی ایجاد شده است. همچنین نشانه‌ دیگر آن خارش گسترده و شدید پوست است. اگر این مشکل به موقع تشخیص و درمان نشود، این زردی پوست به مرور زمان تغییر حالت و رنگ داده و به تیرگی و لک منجر می‌شود. شاید برخی از خانم‌ها و آقایان با این لکه‌های تیره رنگ بیشتر در ناحیه پوست سینه و کتف برخورد کرده باشند که ناشی از بروز این مشکل است.

منشا لکه‌های بارداری از کجاست؟

تا اینجا به اختلال عملکرد کبد اشاره کردیم اما بعضی از عوامل مثل قرص‌های ضدحاملگی یا دوران حاملگی هم ممکن است روی کبد اثرات بدی بگذارند؛ تغییرات هورمونی در دوران بارداری و مصرف قرص‌های ضدبارداری که هورمونی هستند، فشار مضاعفی به کبد وارد می‌کنند. این فشارها رسوباتی ایجاد می‌کنند که مانع ترشح صفرا می‌شوند؛ همین موضوع باعث می‌شود به مرور لکه‌هایی روی پوست ظاهر ‌شود. به همین دلیل برخی از خانم‌ها ممکن است در دوران بارداری با این لکه‌ها مواجه شوند.

تغذیه مناسب فراموش نشود!

بیماری‌های کبد در پزشکی حدود ۱۴ هزار صفحه است که به‌طور خلاصه با برخی از عمده‌ترین آنها تا حدودی آشنا شدید اما چه کار کنیم تا کبدمان دچار مشکل نشود؟! اولین نکته‌ای که باید رعایت کنیم، تغذیه مناسب است. از آنجایی که کبد قادر به از بین بردن همه سموم بدن نیست، برخی از مواد غذایی به راحتی قابل هضم و تجزیه نیستند و کبد را دچار مشکل خواهند کرد.

از خوردن این مواد غذایی پرهیز کنید

• توصیه می‌شود از خوردن غذاهای سرخ شده با روغن زیاد یا غذاهایی که چربی بالایی دارند، خودداری کنید.

• برخی از غذاها با یکدیگر سازگاری ندارند، به همین دلیل بهتر است باهم خورده نشوند. به عنوان مثال ماست به همراه تخم مرغ نباید خورده شود؛ اشتباهی که خیلی از افراد انجام می‌دهند. حتی خوردن ماست با ترشی و همچنین تخم‌مرغ با ترشی توصیه نمی‌شود. کبد برای هضم و آنالیز این مواد انرژی زیادی را صرف می‌کند اما درنهایت ممکن است یکسری مواد زائد وارد کبد و سپس خون شوند و لکه‌های پوستی را ایجاد کنند.

• پنیرهای شور یا پنیرهایی که مدت زیادی است در یخچال مانده‌اند را بهتر است دور بیندازید و از خوردن آنها صرف‌نظر کنید.
• غذاهای خیلی شیرین و به‌طور کلی شیرینی‌ها باید از برنامه غذایی حذف شوند.
• افرادی که مشکل کم خونی ندارند بهتر است در خوردن پسته که باعث غلیظ شدن خون می‌شود، خودداری کنند.
• بهتر است پسته به همراه آب انار خورده شود.
• بعضی از گوشت‌های گاو و شتر مصرف زیادشان توصیه نمی‌شود- احشام پیر – چون خون را رقیق می‌کنند.

توصیه می‌شود که اگر فرد طبع گرمی دارد، پس از خوردن گوشت شتر آب انار، کاهو یا سکنجبین بخورد که طبع گرمش را خنثی کند. گوشت گاو سردی است و بهتر است بعد از آن سیر، آویشن‌و… مصرف شود. گوشت گاو نباید به همراه ماست خورده شود زیرا باعث چرب شدن کبد می‌شود.

نسخه‌های بوعلی‌سینا

نسخه اول: یک خیار بزرگ را انتخاب کنید و مغز خیار را بیرون بیاورید سپس آن را در مخلوط کن بریزید. یک تا دو عدد هویج هم به آن اضافه کنید و به همراه مقداری جعفری بگذارید کامل مخلوط شوند. بعد از آن کمی آب لیموترش هم در معجون بریزید. توصیه می‌شود این معجون را یک روز درمیان ناشتا میل کنید. بعد از مدتی متوجه خواهید شد که پوست‌تان نسبت به گذشته شفاف‌تر و شاداب‌تر شده است.

نسخه دوم: اگر پوستی خشک و زبر دارید و طراوت از آن رو برگرداننده، بهتر است به دنبال یک معجون طبیعی باشید. برای ساخت این کرم کافی است ۱۰ عدد بادام خام شیرین را انتخاب کنید و به همراه آب و عسل در میکسر بریزید. سپس چند قطره (بین ۵ تا ۷ قطره) آب لیموترش به آن اضافه کنید. این معجون را هم بهتر است یک روز درمیان میل کنید. یک روز معجون خیار و هویج و روز دیگر شیره بادام را میل کنید. بعد از مدت اعلام شده تفاوت پوستی را احساس خواهید کرد.

نسخه سوم:  ۷ تا ۸ عدد زغال اخته بدون هسته را در دهان بگذارید و خوب بجوید. بعد از قورت دادن زغال اخته‌ها بالافاصله یک لیوان آب هندوانه بنوشید. این دستور‌العمل کمک می‌کند تا پوست نرم و شفاف شود. البته بهتر است این کار را عصرها انجام دهید.

روش موضعی: ماءالشعیر را در یک لیوان بریزید و ۲ قاشق غذاخوری به آن الکل طبی اضافه کنید. اگر قرص جوشان ویتامین C دارید داخلش بیندازید یا به جای آن چند قطره آب لیموترش اضافه کنید. این معجون دست‌ساز را روی پوست بریزید و پوست را ماساژ دهید. بعد از گذشت چند دقیقه بدن خود را با آب بشویید. این روش کمک می‌کند تا لطافت پوست‌تان مثل پوست بچه شود. همچنین به ویتامین‌سازی پوست هم کمک می‌کند. البته به دلیل وجود الکل سفید در آن توصیه می‌شود مراقب باشید که داخل چشم‌تان ریخته نشود.

نقش سویا در بهبود کبد چرب

محققان دانشگاه ایلی نویز در مطالعات اخیر خود پی بردند که پروتئین سویا، تجمع چربی و تری گلیسریدها را در کبد افراد چاق به میزان قابل ملاحظه ای کاهش می دهد.

درصد بسیار زیادی از افراد بدون داشتن هیچ علایمی به بیماری کبد چرب دچار هستند. چاقی یکی از مهم ترین عوامل بروز این بیماری است که در برخی موارد به نارسایی کبد منجر می شود. چربی در کبد متابولیزه می شود. در افراد چاق انتقال چربی ها به بافت چربی کاهش می یابد، در نتیجه کبد محل ذخیره و تجمع بیش از حد چربی می شود. تجمع چربی در بافتی غیر از بافت چربی (مانند کبد)، عملکرد حیاتی ارگان را به طور خطرناکی دچار اختلال می نماید.

سویا و کبد چرب

برای انجام این تحقیق، تجمع چربی در کبد موش های لاغر و چاق که دارای رژیم حاوی کازئین (پروتئین شیر) یا پروتئین سویا بودند، مورد مقایسه قرار گرفت. رژیم غذایی اثری بر کبد موش های لاغر نداشت اما در موش های چاقی که پروتئین سویا مصرف کرده بودند، تجمع تری گلیسریدها و سایر چربی ها در کبد ۲۰ درصد کاهش یافت. در حقیقت این بررسی اثبات کرد که پروتئین سویا می تواند موجب کاهش علایم بیماری کبد چرب شود. مکانیسم این عمل مربوط به نقشی است که پروتئین سویا در مسیر متابولیسم چربی ایفا می کند. در بسیاری از افراد چاق، انتقال چربی به خارج از کبد با اختلالاتی همراه است و پروتئین سویا قادر است این انتقال را تسهیل کرده و علایم بیماری کبد چرب را کاهش دهد.

نوشیدنی هایی که کبد را چرب می کنند

بر اساس نتایج یک مطالعه جدید در مرکز تحقیقات ژان مایر در آمریکا، مصرف روزانه حتی یک نوشیدنی شیرین از جمله نوشابه های گازدار و آب میوه های صنعتی خطر ابتلا به بیماری کبد چرب را افزایش می‌‎دهد. متخصصان معتقدند این نوشیدنی ها به دلیل محتوای بالای قند و کالری باید فقط به صورت گاهگاهی مصرف شوند و مصرف روزانه آنها به هیچ وجه توصیه نمی شود.

برای انجام این مطالعه محققان ۲۶۳۴ فرد میانسال را مورد بررسی قرار دادند. نتایج نشان داد که مصرف روزانه نوشیدنی‌های شیرین‌ خطر ابتلا به بیماری کبد چرب را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد.

بر اساس آمارهای اعلام شده حدود ۲۵ درصد از تمام آمریکایی‌ها به بیماری کبد چرب مبتلا هستند؛ این بیماری با تجمع چربی در سلول‌های کبد مشخص می‌شود اما بسیاری از افراد هرگز علائم ابتلا به این بیماری را نشان نمی‌دهند.

۷ درمان خانگی برای  کبد چرب

متخصص گوارش و کبد با بیان این مطلب افزود : کبد چرب درمان پذیر است و معمولا نشانه و علامتی نداشته و منجر به آسیب همیشگی و برگشت نا پذیر نمی‌شود اما در شدید ترین حالت کبد چرب، فرد دچار نارسایی کبدی می‌شود. تغییر رفتارهای زندگی افراد از تحرک بیشتر به تحرک کمتر، ماشینی شدن و پیر شدن جامعه باعث شیوع بیشتر بیماری‌های متابولیک، فشار خون، بیماری‌های دیابت، بیماری‌های قلبی و کبد چرب شده است.
وی خاطرنشان کرد: مطالعاتی که در جوامع شهری انجام شده، نشان داده است که بین ۳۰ تا ۴۰ درصد از جمعیت بزرگسال دچار کبد چرب هستند. البته کبد چرب خاص بزرگسال نیست و حدود ۵ تا ۷ درصد از اطفال نیز به این عارضه مبتلا هستند. این بیماری به دلیل تغییر شیوه تغذیه و سبک استفاده از غذا‌های آماده (سوسیس، کالباس، پیتزا) به دلیل اینکه حاوی چربی بیش از حد و افزودنی‌ها هستند، می‌توانند زمینه ابتلا به کبد چرب را بیشتر کنند.

علویان بیان کرد: کبد چرب با غربالگری سونوگرافی و انجام تست‌های کبدی تشخیص داده می‌شود. برخی مواقع ممکن است نیاز به نمونه برداری از کبد به دلیل تشخیص شدت بیماری باشد. برای پیشگیری از تجمع چربی‌ها در کبد بهتر است ورزش کنید و همچنین باید با پرهیز از استفاده از مواد چرب و مواد نشاسته‌ای و به حداقل رساندن استفاده از قند و شکر در بهبودی این بیماری کمک کرد.

وی تصریح کرد: از جمله طبیعی ترین راهکارها برای درمان کبد چرب، توجه به مسائل تغذیه‌ای، مواد سالم، استفاده از غذاهای سنتی و خانگی، استفاده از سبزی ها و میوه های تازه و آب پز که نقش مهمی در سلامت خانواده ایفا می‌کنند، جایگزینی لبنیات کم چرب به جای چرب، استفاده از ماهی و غذاهای دریایی، آب لیمو و عرقیات گیاهی مانند کاسنی، خار مریم از دیگر راه کارهای طبیعی برای درمان این بیماری است.

مهم ترین علامت هشدار کبدچرب چیست؟

دکتر علیرضا دلاوری، فوق تخصص گوارش و کبد و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، با بیان این مطلب افزود: اغلب نسخه‌های درمان کبد چرب که نوشته می‌شوند اثری در کاهش وزن و درمان قطعی آن ندارند.
وی با اشاره به اینکه کبد چرب جز بیماری های سندرم متابولیک است که صرف نظر از فاکتورهای ژنتیکی در اثر سهل‌انگاری خود افراد در نتیجه شیوه تغذیه نادرست‌شان به وجود می‌آید تاکید کرد: مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه، غذاهای فاقد چربی‌های ترانس بالا، ورزش و پیاده‌روی تنها راهکارهای عملی برای درمان کبد چرب است که در غیر این صورت و بر اثر بی‌توجهی به آن طی ۱۵ الی ۱۰ سال بعد از ایجاد این عارضه فیبروم و نیز سیروز کبدی دستاورد کبد چرب می‌شود.

دلاوری، دیابت و پرفشاری خون را از دیگر بیماری های نشانگان متابولیک عنوان کرد که درصد بالایی از بروز آنها به رژیم‌های غذایی اشتباه افراد باز می‌گردد.

بهترین و بدترین غذاها برای کبد چرب

کبد چرب در اثر تجمع چربی در سلول های کبد به وجود می آید و در افرادی که دچار اختلال در متابولیسم بدن هستند و چربی و قند خونشان بالاست، بیشتر دیده می شود. البته فردی که به آن مبتلا می شود، زمینه ژنتیکی هم دارد. در این بیماری تری گلیسیریدی که در سلول ها تجمع یافته از سلول های کبدی خارج نمی شود. وقتی به تدریج چربی در سلول های کبدی جمع می شود، اصطلاحاً می گویند فرد دچار کبد چرب غیر الکلی شده است.
با بروز استرس یا بیماری های جزئی که بر سیستم ایمنی تأثیر می گذارند، سلول هایی که دچار تجمع چربی شده اند، ملتهب می شوند و فاز دوم بیماری به شکل هپاتیت چرب غیرالکلی بروز می کند. تا این مرحله کبد چرب قابل درمان است اما در صورتی که فرد متوجه نشود یا پیگیر درمان نباشد، وارد مرحله سیروز و بدخیمی های کبدی می شود که درمان ندارد زیرا سلول های کبدی تخریب شده اند و راهی جز پیوند کبد باقی نمی ماند.

کبد چرب درمان دارویی خاصی ندارد. تغییر در شیوه زندگی، درمان اصلی و پیشگیرانه این بیماری است. فردی که به چاقی مبتلاست، با کمی کاهش وزن بهبود می یابد. مطالعه های مختلف نشان داده اند اگر این افراد ۵ تا ۱۰ درصد وزنشان را کاهش دهند، آنزیم های کبدی به حد طبیعی بازمی گردد. لازم است فرد مبتلا به متخصص تغذیه مراجعه کند و رژیم غذایی خاصی داشته باشد تا هرچه سریع تر بهبود یابد و بیماری اش وارد فاز ۲ و ۳ نشود.

خوردنی های مفید برای کبد:
تغییر در شیوه زندگی، درمان اصلی و پیشگیرانه بیماری کبد چرب است.

– چای سبز تأثیر زیادی در پیشگیری از تجمع و رسوب چربی ها در اطراف کبد دارد.
– گیاه خارمریم به صورت مصرف دمنوش یا خشک این گیاه همراه غذا در این زمینه موثر است.
– ریشه زنجبیل ۲ تا ۳ بار در هفته. مصرف دمنوش زنجبیل یا ماست کم چرب حاوی زنجبیل به ویژه در وعده هایی که غذای چرب خورده اید بسیار اهمیت دارد.
– زردچوبه به عنوان چاشنی در همه ی غذاها می تواند استفاده شود.
– عرق کاسنی و عرق شاهتره روزی یک لیوان
– روغن زیتون جایگزین اغلب روغن ها در رژیم غذایی تان شود.
– حبوبات: حبوبات نظیر لوبیاها، نخودها، عدس و … می توانند در پیشگیری از پیشرفت کبد چرب تأثیرگذار باشند. حبوبات دارای پروتئین بالا، فیبر بالا و فاقد چربی اند و به همین خاطر در کاهش وزن بسیار کمک کننده خواهند بود.
– روزی یک قاشق چایخوری سیاهدانه با عسل طبیعی خوب جویده شود.
– نوشیدن یک لیوان آب که در آن عصاره یک لیموترش تازه وجود دارد در آغاز روز می تواند بهترین دارو برای پیشگیری از ابتلا به کبد چرب باشد.

خوردنی های مضر برای کبد چرب:
– غذاهای چرب، فست فودها و سرخ کردنی ها
– مصرف زیاد شیرینی جات
– هله هوله های چون چیپس و پفک و کیک و …
– مصرف زیاد سردیجات طب سنتی
– قبل از میل غذا مصرف هر گونه مایعات حتی آب توصیه نمی شود و بهترین زمان نوشیدن هر نوع مایعات حتی آب نیم ساعت قبل از غذا و یا یک ساعت پس از میل غذا است.
– عدم نوشیدن آب یخ مخصوصا آبی که درون آن یخ است.

توصیه ها:
– هیچ وعده ی غذایی حتی شام را حذف نکنید. فقط کافی است غذاهای سبک تری را انتخاب نمایید. حذف وعده های غذایی کار را خرابتر می کند.
– به طور کلی کاهش مصرف گوشت، چربی و مواد قندی و مصرف بیشتر میوه و سبزیجات بسیار مفید است.
– در مصرف مکمل ها احتیاط کنید؛ چرا که مثلا مصرف بی رویه و بی قاعده ی ویتامین A می تواند یک عامل محرک برای ابتلا به بیماری کبد چرب باشد که در نهایت فرد را با خطر رسوب چربی در بافت های کبد و اختلال در عملکرد این عضو رو به رو می کند.

راههای درمان کبد چرب:

توصیه های پزشکی دکتر آز برای کبد چرب

غذاهایی که میزان نمکشان زیاد است منجر به کبد‌ چرب میشوند، زیرا باعث تولید مایع در کبد‌ میشوند. در نتیجه کبد‌ شروع به تورم میکند.

خانم هایی که مدام در حال لاغر کردن هستند، کم غذا می خورند و ممکن است برای لاغرشدن از موادغذایی مانند کاهو، سرکه، انواع ترشی، ماست، آب سرد و … استفاده می کنند،
چون این مواد دارای طبع سرد هستند، مزاج افراد را به سمت سردی و تری سوق می دهند و کبد چرب در این افراد بیشتر رخ می دهد.
از سوی دیگر افراد خشک مزاجی که برای چاق شدن مدام در حال پرخوری هستند نیز به جهت پرخوری و روی هم خوری در معرض کبد چرب هستند.

چگونه کبد سالمی داشته باشیم:

عدم مصرف خودسرانه دارو نظیر استامینوفن و آرامبخش ها
حذف شیرینى،سوسیس ،کالباس وگوشت چرب
دورى از سموم محیطى از قبیل بوى رنگ و دود سیگار
کاهش مصرف الکل که شایعترین علت نارسایی کبد است.
مصرف غذاهاى ارگانیک
مصرف امگا ٣ (روغن ماهى،روغن تخم کتان)

نوشیدنی بسیار عالی برای کبد چرب