ویتامین A (غذاهای دارای ویتامین A و علائم کمبود ویتامین A)

خاصیت ویتامین A برای پوست و سلامتی،چه چیزهایی برای جذب ویتامین A بخوریم؟ویتامین A یا رتینول یک ترکیب ایزوپرنوئیدی است که در بینایی و کنترل رشد و نمو نقش دارد. این ویتامین در گیاهان یافت نمی‌شود، بلکه بسیاری از گیاهان حاوی ترکیبات ایزوپرنی به نام کاروتنوئید هستند که در بدن جانوران به ویتامین A تبدیل می‌شود.

اعمال عمده ویتامین A در بدن توسط فرم‌های رتینول، رتینال و اسید رتینوئیک انجام می‌گیرد. β- کاروتن، پروویتامین ویتامین A می‌باشد. β- کاروتن رنگدانه‌ای زرد بوده و شامل دو ملکول رتینال چسبیده از سر آلدئیدی زنجیره‌ها به همدیگر می‌باشد. β- کاروتن مصرف شده در غذا از طریق آنزیم β- کاروتن دی‌اکسیژناز، تجزیه اکسیداتیو می‌گردد و تبدیل به دو ملکول رتینال می‌گردد. رتینال در مخاط روده با کمک آنزیم رتینالدئیدردوکتاز و با مصرف NADPH، احیا شده و به رتینول تبدیل می‌شود.

 

فواید و خواص ویتامین A

 سرطان روده نمی‌گیرید
پژوهشگران می‌گویند کسانی که به اندازه کافی ویتامین A مصرف می‌کنند، به سرطان روده بزرگ دچار نمی‌شوند و در صورت ابتلا هم روند درمانشان سرعت می‌گیرد. از نظر آن‌ها این ویتامین با خاصیت ضدالتهابی که دارد، می‌تواند تومورهای سرطانی روده بزرگ را سرکوب کند. از آنجا که سرطان روده سومین سرطان شایع و دومین دلیل مرگ در جهان است، با خوردن این مواد غذایی می‌توانید عمرتان را طولانی‌تر کنید. گذشته از میوه‌ها و سبزیجات نارنجی‌رنگ، با خوردن سیب‌زمینی، گوجه‌فرنگی و فلفل دلمه‌ای می‌توانید این ویتامین را به بدنتان برسانید.
 شب‌کور نمی‌شوید
کمبود ویتامین A عوارض متعددی دارد که ضعیف شدن قدرت بینایی یکی از آن‌هاست. کسانی که به اندازه کافی ویتامین A مصرف نمی‌کنند، ممکن است به عوارضی مثل شب‌کوری دچار شوند. اگر تازگی‌ها چشم‌هایتان به‌خوبی قبل نمی‌بینند، بیشتر گردو، فلفل‌قرمز و انبه میل کنید تا نیاز بدنتان به ویتامین A تامین شود.
 استخوان‌هایتان خوب رشد می‌کنند
استخوان‌های کسانی که به اندازه کافی ویتامین A مصرف نمی‌کنند، به‌خوبی رشد نمی‌کند. اگر نمی‌خواهید استخوان‌هایی ضعیف و رنجور داشته باشید، سراغ هلو، جگر گوساله و خردل بروید که میزان زیادی از این ویتامین را در خود دارند. البته یادتان نرود که مصرف ویتامین A زیاد در دوران بارداری، برای سلامت مادر و جنین خطر دارد و در صورتی که باردار هستید، در مورد میزان مجاز مصرف این مواد غذایی با پزشکتان مشورت کنید.
 به آلبالو سلامی دوباره باید داد
چیزی به تمام شدن فصل آلبالو نمانده و اگر بدانید که این میوه چه خاصیتی دارد، در روزهای باقی‌مانده تا جایی که می‌توانید آلبالو می‌خورید.
اگر فشارخون دارید، بیشتر آلبالو میل کنید. این میوه توانایی کنترل فشارخون را دارد و گذشته از آن احتمال دچار شدنتان به بیماری‌های قلبی و عروقی را هم پایین می‌آورد. اگر دیابت دارید و به خاطر این بیماری دچار افزایش خطرناک فشارخون می‌شوید، روی کمک آلبالو حساب کنید.
اگر دچار کشیدگی ماهیچه شده‌اید، سراغ آلبالو بروید. این میوه می‌تواند درد ناشی از این اتفاق را کمتر کند. گذشته از این، آلبالو ضعف عضلانی را از بین می‌برد و توان عضلات شما را بالاتر می‌برد.
اگر شب‌ها خوب نمی‌خوابید، هر صبح یک لیوان آب‌آلبالوی طبیعی بخورید و به آن شیرینی دیگری اضافه نکنید. محققان می‌گویند این میوه یک خواب‌آور طبیعی است. خوردن آلبالو در ترشح هورمون ملاتونین، که به تنظیم چرخه خواب کمک می‌کند، موثر است.

 

میزان RDA آن برای مردان ۹۰۰ و برای زنان ۷۰۰ میکروگرم می‌باشد. میزان UL آن نیز۳۰۰۰ میکروگرم می‌باشد.

ویتامین A در کبد ذخیره شده و برای آزاد شدن به پروتئین‌هایی خاص متصل می‌گردد. ویتامین A در کبد، به صورت استری در نوعی لیپوسیت موسوم به سلول‌های ستاره‌ای که در فضای اطراف سینوزوئیدهای کبدی قرار دارند، ذخیره می‌شود. رتینول برای انتقال به بافــت‌ها، ابتدا هیدرولیز شده و سپس به یک پروتئین حامل به نام پروتئین متصل به آپورتینول (Aporetinol-binding protein;RBP) متصل می‌شود. به ترکیب ویتامین A و RBP، “هولو RBP” اطلاق می‌گردد. سلول‌ها با برداشت هولو RBP، ویتامین A را از آن استخراج می‌نمایند و رتینول پس از ورود به سلول‌های غیرکبدی به پروتئین متصل‌شونده به رتینول (Cellular retinol binding protein) متصل می‌شود.

 

مسمومیت با ویتامین A زمانی ایجاد می‌شود که ظرفیت RBP پلاسما اشباع شود و سلول‌ها در معرض رتینول آزاد قرار گیرند. غلظت بالای ویتامین A دارای اثر تراتوژنیک می‌باشد، بنابراین باید در طی دوران بارداری از مصرف موادی مانند جگر که دارای مقادیر بالایی از ویتامین A هستند، خودداری نمود. کودکان ۶ ماهه تا ۶ ساله به منظور رشد سالم نیاز بیشتری نسبت به سایر گروه‌ها به ویتامین A دارند.

رتینول متصل به CREB و همچنین اسید رتینوئیک، دارای گیرنده‌هایی در هسته بوده و احتمالاً در کنترل بروز برخی از ژن‌ها مؤثر هستند، لذا این دو فرم از ویتامین A همانند استروئیدها رفتار می‌کنند. اسید رتینوئیک در ساخت فسفولیپیدهای سورفاکتانت دخالت دارد.

در سلول‌های بینایی، ۱۱-سیس‌رتینال با اوپسین ترکیب شده و ردوپسین را می‌سازد. جذب نور توسط ردوپسین، فرآیندهای فتوشیمیایی را فعال کرده و موجب ایزومریزاسیون ۱۱-سیس‌رتینال به ترانس‌رتینال و جدایی اپسین می‌شود. این واکنش با ایجاد تغییرات در شکل‌های فضایی و با دخالت نوعی G-پروتئین به نام ترانسدوسین و تجزیه cGMP، موجب کاهش نفوذپذیری غشاء به Na+ و در نتیجه، افزایش پلاریزاسیون غشاء سلول‌های شبکیه شده و زمینه‌ساز ایجاد یک پیام عصبی می‌گردد. ایجاد پیام عصبی در سلول‌های شبکیه، مکانیسمی متفاوت با دیگر نرون‌ها دارد.

اسید رتینوئیک در ساخت گلیکوپروتئین‌ها شرکت می‌نماید. رتینوئیدها و کاروتنوئیدها دارای فعالیت ضدسرطانی هستند.

کمبود ویتامین A (VAD) موجب شب‌کوری، کوری نسبی یا کامل، کراتینیزه شدن و افت ترشحات بافت‌های مخاطی، خشکی چشم و تضعیف سیستم ایمنی می‌شود. کمبود ویتامین A در کودکان، آنها را در مقابل عفونت‌های شایع دوران کودکی مانند سرخک، مالاریا، آنفلوانزا، سرماخوردگی و اسهال، حساس‌تر می‌سازد. کودکان دارای VAD، میزان مرگ‌و‌میر بیشتری در نتیجه کاهش سطح ایمنی بدن دارند. این کودکان دارای وزن‌گیری کمتر، رشد کم و کاهش آهن بدن می‌باشند. زنان حامله دارای VAD نیز با وزن‌گیری پایین در طی حاملگی و تولد نوزادان با وزن کم، درگیر هستند. زنان HIV مثبت دارای VAD، احتمال بیشتری در انتقال ویروس HIV به نوزادان خود دارند.

اثر آنتی‌اکسیدانی β- کاروتن بیشتر مربوط به مکان‌هایی است که فشار سهمی O2 پایینی دارند.

مطالب مرتبطمطالب بیشتر از این نویسنده

دیدگاهتان را بنویسید