آسپارتام جایگزین قند از خویشاوندان شیمیائی نزدیک دی پپتیدل – آسپارتیل – ل. فنیل آلاتین است. هر دیپپتید ترکیبی از دو اسیدآمینه است که آجرهای ساختمانی پروتئین هستند. آسپارتام برخلاف ساکارید و سیکلامات که بدون تغییر از بدن دفع میشوند، به اسیدهای آمینه طبیعی سازندهاش تجزیه میشود، و آنها نیز بهنوبه خود در مسیرهای سوخت و ساز معمولی بدن به اجزای کوچکتری شکسته میشوند. شیرینی آسپارتام ۲۰۰ برابر بیشتر از ساکاروز(قند معمولی) است.
آسپارتام در سال 1981 معرفی شد. تا امروز آسپارتام نیز در بین مردم متداول شده است، شیرین کننده مصنوعی دیگر، ساخارین به عنوان یک ماده سرطانزا است که می تواند باعث سرطان شود . با این حال، آیا این شیرین کننده های مصنوعی ضرر ندارد؟ در اینجا به برخی از حقایق شگفت آور در مورد آسپارتام می پردازیم
1. آسپارتام سبب آسیب های مغزی می شود
آسپارتات ( گلوتامات) شیرین کننده مصنوعی و مواد عطر و طعم معمول در فرآوری مواد غذایی و بسته بندی استفاده می شود، این مواد به اعصاب مغز آسیب می رساند. مطالعات در موش نشان داد که موش ها زمانیکه از این ماده استفاده میکنند به سلول های مغزی آنها آسیب می رسد
2. آسپارتام باعث چاقی می شود
اگر چه بیشتر مردم قند را به دلیل کالری بالای آن استفاده نمیکنند ولی نمی دانند که خود همین اسپارتام نیز سبب چاقی می شود. چون فکر میکنند که چون دارای صفر کالری است پس چاق نمیکند مشکل این است که آسپارتام یک ماده غیر طبیعی است به طوری که بدن ذخیره آن را به چربی تبدیل میکند. علاوه بر این، یک ماده مصنوعی به نام فنیل آلانین در آسپارتام اعتیاد آور است
3. آسپارتام تولید سموم میکند
از آنجا که آسپارتام یک ماده طبیعی نیست، هضم این مواد مشکل است. آسپارتام دارای سه ماده شیمیایی، اسید اسپارتیک ، متانول و فنیل آلانین است. این ماده شناخته شده سمی می باشد و در صورت ترکیب آنها بیشتر به بدن آسیب می رساند
4. آسپارتام از باکتری های باقی مانده ساخته شده است
باکتری موجود در آسپارتام به اسم E. coli برای انسان مضر است
این حقایق شگفت آور در مورد آسپارتام می باشد. فکر نمی کنم که آسپارتام بدلیل کالری صفر بودن برای بدن مفید باشد آسپارتام مواد مصنوعی و غیر طبیعی است، که می تواند به بدن آسیب برساند.
از نظر كمي آسپارتام براي اينكه شيريني دلخواه را ايجاد كند به مقدار بسياري كمي به ماده مورد نظر اضافه ميشود. طعم و ذائقه آسپارتام دقيقاً مانند طعم و ذائقه شكر نيست. شيريني آسپارتام تدريجي آغاز ميشود و يك مدت بلندتر از شكر باقي ميماند. در برخي مصرف كنندهها آسپارتام حتي جذب بدن هم نميشود. معمولاً مخلوطي از آسپارتام با اسسولفام پتاسيم را وارد فرمول ميكنند به طوري كه اسسولفام پتاسيم كه از نظر طعم به شكر بيشتر شبيه است به آن بچسبد و اثر تشديد كنندگي روي طعم محصول بگذارد.
مانند بسياري ديگر از خواص آسپارتام ميتواند به آمينواسيدهاي تشكيل دهندهاش و ساير موارد تفكيك شود در درجه حرارتهاي خاص و PH پايين. استفاده از آسپارتام براي پختن به عنوان يك ماده شيرين كننده زياد هم مطلوب نميباشد.
مقاومت آسپارتام زير گرمايي كه بتواند به مقداري بتواند چربيها را پوشش دهد يا در مالتودكسترين بهتر ميشود. مقاومت آن نسبت به حل شدن به طور واضح بستگي به PH حلال دارد. در درجه حرارت اتاق و PH برابر 3/4 نيمه عمر آسپارتام در حدود 300 روز ميباشد. در PH برابر 7 نيمه عمر آسپارتام فقط چند روز است. بيشتر نوشيدنيهاي غيرالكلي PH بين 3 تا 5 دارند و استفاده از آسپارتام در آنها معقول است. در ساير محصولات ممكن است عمر مفيد آسپارتام بالاتر باشد مثلاً در شربتها يا نوشابههاي گازدار كف كننده. برخي اوقات ثبات ماده شيرين كننده بالاتر از آسپارتام است مثل ساكارين.
در محصولاتي مانند پودر نوشابه قسمت آميني در آسپارتام ميتواند به طرف پايين برود و يك واكنش ميلارد با گروه آلدئيدي برقرار سازد كه در بوي تركيب مؤثر است. ضرر بعدي اين عمل تغيير طعم و مزه ميباشد.
اكتشاف و تأييد آسپارتام:
آسپارتام در سال 1965 توسط james- M كشف شد. Schlatter يك شميدان بود. Schlatter روي آن كاركرد و البته به عنوان يك ماده دارويي و التيام دهنده زخم. او در اين حين به طعم شيرين و مطلوب آسپارتام پي برد موقعي كه مقداري آسپارتام روي انگشتش بود و آن را ليسيد.
آزمايش اصلي در مورد بحث ايمني آن بود. بحث شد كه اين آزمايشها نشان دهد آسپارتام موجب سرطانزايي در حيوانات آزمايشگاهي ميشود يا نه. به عنوان نتيجه در ايالات متحده امريكا اداره غذا و داروي آن كشور (FDA). با اين افزودني غذايي و مصرف آن تا سالهاي زيادي موافقت نكردند. در سال 1980 FDA تشكيل جلسه داد و طي يك جلسه هيئت علمي و مشاورههاي مستقل و آزمايشهاي مربوطه را درباره آسپارتام و سرطان مغز انجام داد. سپس در پايان اين نكته ثابت شد كه آسپارتام باعث آسيب مغزي نميشود. سپس در مورد سؤالهاي بيجوابي كه درباره آسپارتام مطرح بود آزمايشها و بررسيها صورت گرفت. البته مهمترين سؤال همين سرطان مغز بود كه رد شد. آزمايشات همين طور ادامه داشت تا اين كه طي يك تحقيق ژاپني آسپارتام براي استفاده خشك از آن تأييد شد. در سال 1983 استفاده از آسپارتام در نوشابههاي گازدار را بدون اشكال اعلام كرد و استفاده از آسپارتام در تمام غذاها اجازه داده شد.
در سال 1985 يك شركت وابسته به شيرين كنندهها تأسيس شد كه مؤسسين آن Searle , Monsanto بودند. در 25 ماه مي سال 2000 Monsanto آن را به j.w فروخت. حقوق بچهها در رابطه با آسپارتام در سال 1992 منقضي شد. علم در آن وقت باعث شد تا رقابت بين شركتها با انواع محصولات محتوي آسپارتام مثل شركتهاي Ajinomoto و Merisant و شركتهاي هلندي و … مواجه شدند. ايالات اتحاديه اروپا طي چندين جلسه با مصرف آسپارتام در سال 1994 موافقت كرد. كميته علمي كميسيون اروپا در مورد بحث ايمني مصرف كننده غذا در سال 2003 مطالعاتي به عمل آورد. در سال 2006 طي مطالعات و تحقيقات صورت گرفته گزارشات و قوانيني بسيار مؤثر ايجاد شد آن هم توسط كميته صادرات و واردات و نيز سازمان ملل و سازمان كشاورزي و سلامت جهاني.
متابوليسم آسپارتام:
جذب آسپارتام نتيجه چندين عمل شيميايي ميباشد كه شامل آسپارتيك اسيد، فنيل آلانين، متانول و محصولات تخريبياي مثل فرمالدئيد و اسيد فرميك ميباشد. در آنجا رقابت بين محصولات گوناگون و نيز تأثيرات مختلف وجود خواهد داشت. اسيدآمينه ضروري فنيل آلانين يك خطر براي سلامتي براي كساني است كه بيماري فنيل كتونوريا دارند كه يك بيماري ارثي كم و نادر است كه نميتوانند آن را به طور صحيح در بدن خود بسوزانند. به همين علت در قوانين آمده است چنانچه در مادهاي از آسپارتام استفاده شد براي گذاشتن احترام به حقوق بيماران فنيل كتونوريا بايد روي آن محصول نوشته شود كه مصرف اين ماده براي بيمار فنيل كتونوريا ممنوع ميباشد.
در انگلستان غذاهايي كه شامل آسپارتام ميباشند را بايد در يك فهرست وارد كنند و يك برچسب اخطار براي بيماران فنيل كتونوريا روي آنها درج شود. سازندگان بايستي كه حتماً آن را رعايت كنند حتي اگر خيلي خيلي كم آمده باشد. اين يك قانون اجتناب ناپذير است.
در رابطه با سلامت:
يكي از مباحث در مورد آسپارتام بحث ايمني و سلامت آن بوده است كه هميشه در FSA , FDA مطرح بوده است. در برخي مطالعات هم توصيههايي بر عدم مصرف آن آمده است و مواردي كه ممكن است بر اثر مصرف آسپارتام پيش بيايد مثل سردرد، غدههاي مغز، زخم مغز، … كه ممكن است بر اثر مصرف آسپارتام با آن روبهرو شويم.
———————————————
تأثيرات جانبي آسپارتام:
در اين جا 92 اثر جانبي وابسته به مصرف آسپارتام را بيان ميكنيم. به نظر ميرسد كه نميفهميديم اين ماده شيميايي ميتواند چه اغتشاشاتي را ايجاد كند. آسپارتام به راحتي حل ميشود و ميتواند به راحتي در تمام بدن به گردش در آيد. آسپارتام مثل ساكارين جذب نميشود. اثرات جانبي آسپارتام باعث ضعفهاي فيزيكي و عوامل مختلف ديگر ميشود. اين مهم است كه ما خودمان با مصرف آسپارتام اين مشكلات را براي خودمان به وجود آوردهايم.
چشم:
· كوري در يك چشم يا هر دو چشم
· كاهش بينايي يا مسائل چشمي ديگر مثل تار شدن ديد، درخشش ديد، خطوط كج و معوج در بينايي، ديد تونلي، شب كوري.
· درد در يكي از چشمها يا هر دو چشم
· كاهش اشك چشم
· ناراحتيهاي استفاده از لنز چشمي
· چشمهاي بيرون زده
گوش:
· وز وز گوش، زنگ زدن در گوش، حالت همهمه
· شنيدن به صورت صوت سخت و آزاردهنده
· تضعيف شنيدن واضح
اعصاب:
· صرع
· سردرد، ميگرن
· سرگيجه، عدم تعادل، هر دو
· آشفتگي، كاهش حافظه، افسردگي
· خواب آلودگي سخت
· كرخي دستها
· اختلال در تكلم
· دردهاي صورت
· لرزشهاي سخت
· آشفتگي سخت
· زودرنجي
· پرخاشگري
· اضطراب
· تغيير شخصيت
· بيخوابي
· ترس بيمورد
بدن:
· تپش قلب
· تنگي نفس
· بالا رفتن فشار خون
موارد گوارشي:
· تهوع
· اسهال
· درد شكم
· درد هنگام بلعيدن
پوست و آلرژيها:
· خارش شديد
· لب و واكنشهاي دهان
· كهير
· آلرژيهاي تنفسي شديدتر ميشود و مثل آسم
· اندوكرين و متابوليك
· زيان در كنترل بيماري ديابت
· تغييرات قاعدگي
· نازك شدن تار موها
· كاهش وزن واضح
· افزايش وزن تدريجي
· اختلال در قند خون
· PMS سخت (اسكلروز متعدد)
ساير موارد:
· تعدد مدفوع و تكرار ادرار
· تشنگي بيش از حد، تورم پا، افزايش حجم بدن
· افزايش حساسيتها
حساسترين موارد زيانهاي جانبي سم آسپارتام عبارتند از:
· مرگ
· آسيبهاي مغزي غيرقابل درمان
· عوارض تولد (كودك كند ذهن)
· زخمهاي گوارشي
· اعتياد به آسپارتام و اشتياق به مصرف بيش از حد شيريني.
· ايجاد ناآرامي در كودكان
· افسردگي سخت
· گرايش به خودكشي
آسپارتام ممكن است باعث مشكلات زير هم بشود:
· سندرم فاتيگو مزمن
· Epstein – barr
· فلج شدن
· بيماري Lyme
· بيماري سنگ كليه
· بيماري Meniere
· بيماري آلزايمر
· ALS
· صرع
· MS
· EMA
· كم كاري تيروئيد
· حساسيت به پر كردگي دندان با آمالگام
· رحم چرب (Fibromyalgia)
· Lupus
· Non – Hodgkins
· بيماريهاي مربوط به لنف (Lymphoma)
· اختلال در متوجه شدن (ADD)
اين موارد آلرژي يا حساسيت نيستند اينها بيماري و سندرم ميباشند. مسموميتهاي آسپارتام معمولاً حساس ميباشند. آسپارتام نسبت اسيدهاي آمينهي خون را بالا و پايين ميكند مثلاً ميزان سرتونين، تيروزين، دوپامين، نوراپي نفرين و آدرنالين را تغيير ميدهد.
بنابراين بايد نمونههاي آسپارتام را آزمايش كنند و از اشعه X هم استفاده كنند. آسپارتام باعث مسموميت هم ممكن است بشود.
آيا تا به حال شده است به دكتر برويد و درباره علايم فيزيكي و وضعيت خود سؤال كنيد. احتمالاً در مورد رژيم غذايي يا محيط زندگي خود نيز سؤالهاي زيادي پرسيدهايد.
آسپارتام منشاء 92 بيماري جديد بود كه به آنها اشاه كرديم. برنامه اسم آسپارتام ميخواهد با استناد به موارد گفته شده از توزيع اين سم جلوگيري كند و آن را از سر راه سلامت بردارد.
من با قربانيان آسپارتام مشورت كردهام و شاهد اين بودهام كه سالانه 9 نفر از هر 10 نفر مصرف كننده آسپارتام به بيماريهاي حاصل از خوردن آسپارتام گرفتار ميشوند. سم آسپارتام اگر خورده شود در بدن فنيل آلانين، اسيد آسپارتيك و متانول ايجاد ميشود كه هر سه براي بدن نامطلوب است و سلامت را به مخاطره مياندازد.
اقدامات:
1ـ تمام قندهاي مصرفي با محصولات آسپارتام را از رژيمتان برداريد.
2ـ يادگيري اين كه چه چيزي براي بدنتان مفيد است.
شروع كنيد به ضبط هر چيزي در رابطه با سلامتي.
3ـ تقويت كننده موي سر را بگيريد.
4ـ با خودتان هميشه شاد باشيد.
5ـ دفع مسموميت كردن
6ـ مواد غذايي تاريخ مصرف گذشته نخريد.
7ـ استراحت كافي داشته باشيد.
8ـ در هر روز 75% غذاهايتان خام باشد.
9ـ آب، آب، آب بنوشيد.
10ـ كنترل زندگيتان را در دست بگيريد.
من اين 10 مرحله را طراحي كردهام تا به سلامت شما كمك كند و توصيه ميكنم شما هم از مصرف قندهاي آزاد پرهيز كنيد.
با آرزوي سلامتي براي شما.
آيا ميتوانيم راجع به آسپارتام و اثرات جانبي آن كاري انجام دهيم؟
البته با يك سري تغيير در رژيم غذايي.
· به هر كس كه ميشناسيد بگوييد.
· در مدرسهها و مراكز صحبت آن را بكنيد.
· در ملاقاتهاي معلم- والدين گفته شود.
· تماس و گفتگو با نمايندگان دولت ايالت محلتان.
· اگر كسي را در حال استفاده از نوشابه رژيمي داراي آسپارتام ديديد به او بگوييد.
· انتشار در كارتان.
· با كمك و مشورت پزشكتان اثرات جانبي آن را اعلام كنيد.
· به FAA, FDA شكايت كنيد و راجع به مسموميتهاي آسپارتام استنادات خود را ارائه دهيد.
· محصولات غذايي حاوي آسپارتام را بدون باز كردن به سوپر ماركت برگردانيد.
· به دوست خود با اجبار بفهمانيد آسپارتام بيمار ميكند.
· خواروبار فروش ميتواند اين محصولات را مرجوع كند.
· سازنده بايد پيام را بگيرد و بفهمد.
· انتشار در اينترنت
· در بيانيهها در كليسا و انجمنهاي همسايه.
· يك سري مثال شخصي در مورد سلامتي و سالم بودن.
خوبیها و بدیها
علت این همه توجه به اسپارتام چیست؟ اسپارتام دو حسن ذاتی داشته و دارد. نخست آن که، کانی و معدن شیرینی است. شیرینی آن بین 150 تا 200 برابر شکر گرفته شده از نیشکر است و بنابراین، مقدار کمی از آن میتواند جایگزین شکر شود؛ بدون آن که از طعم شیرین محصول بکاهد. دوم آن که، به مصداق «طبعی به هم رسان که بسازد به عالمی»، اسپارتام ترکیبی دارد که با طعمهای مختلف و شیرینیهای دیگر سازگار است. این دو ویژگی، در افزایش استفاده از اسپارتام موثر بوده است. اما اسپارتام دو نقطه ضعف هم داشته است؛ تغییرات پایداری اسپارتام نسبت به محیط اسیدی یا قلیایی و همچنین نسبت به حرارت، دو مشکل ایجاد کرده که از یک سو، پایه تحقیقات و پژوهشهای جدید و از دیگر سو، موجب قیل و قالهای فراوان شده است.
همانند بسیاری دیگر از ترکیبات اسیدهای آمینه، اسپارتام نیز در حرارت بالا و یا در محیط قلیایی (PH بالا) تجزیه میشود. برای همین از اسپارتام در پخت نان و شیرینی نمیتوان استفاده کرد و در صورت لزوم پس از اتمام مراحل پخت، باید به محصول اضافه شود. در محصولات میزبان، یک ماده قلیایی و یا نیازمند به محافظت طولانیمدت در بستهبندی نیز، اسپارتام با محدودیت مصرف مواجه است. اسپارتام در دمای اتاق و PH 3/4 بیشترین ثبات و پایداری را دارد. در چنین شرایطی، نیمه عمر آن 300 روز است. در PH 7 نیمه عمر آن تنها چند روز است. PH بیشتر نوشیدنیها، بین سه تا پنج است. بنابراین، در این PH اسپارتام پایدار میماند. اما به نظر شما یک نوشابه یا نوشیدنی حاوی اسپارتام، در دمای بیرون از یخچال و در کشوری چون عربستان چگونه است؟
سرگذشت اسپارتام در داخل بدن
اسپارتام وقتی وارد بدن میشود، چه اتفاقی برایش میافتد؟ دوباره به اسیدهای آمینه اولیه و تشکیلدهنده خود تجزیه میشود. همین جاست که آژیر خطر برای بیماران فینل کتونوری به صدا درمیآید. فینل آلانین میتواند برای بیماران معدود این بیماری ارثی مربوط به حوزه اعصاب و روان خطرساز باشد. به همین دلیل حتما باید روی محصولات غذایی حاوی اسپارتام، برچسب هشداردهنده برای این بیماران الصاق شود. این نکته باعث شده است که برای بررسی میزان ارتباط و همبستگی اسپارتام با بیماریهایی نظیر تومورهای مغزی، آلزایمر، لنفوم و اماس، تحقیقات فراوان علمی صورت گیرد.
هول نشوید! در مصرف محصولات «بدون قند» زیادهروی نکنید!
همیشه در هر کاری اعتدال خوب است، حتی در مصرف نوشابههای بدون قند، لایت، رژیمی و امثال آن. برای بسیاری از افزودنیهای مجاز به مواد خوراکی، مقدار مصرف قابل قبول روزانه (ADI) تعیین شده است. اسپارتام هم از این موضوع مستثنی نیست. ADI نشان دهنده مقدار مصرفی است که اگر شخص در طول عمر خود روزانه مصرف کند، با احتساب یک حاشیه امنیتی(!) سلامت خواهد ماند.
ADI اسپارتام، به ازای هر کیلوگرم وزن شخص، 50 میلیگرم در روز تعیین شده است.
نترسید! اماس ندارید؛ نوشابه زیاد خوردهاید!
در سال 2001 در آمریکا، اپیدمی اماس که نوعی اختلال در عملکرد سیستم ایمنی بدن است، مشاهده شد که بعدا معلوم شد اماس نیست، بلکه مسمومیت با متانول است که علایمی شبیه اماس ایجاد میکند و در افراد مسموم، به اشتباه اماس تشخیص داده میشود. اما علت بروز این بیماری چه بود؟
اسپارتام در دمای حدود 40 سانتیگراد تجزیه میشود و متانول (الکل چوب) آن به فرمالویید و سپس به اسید فرمیک تبدیل میشود که میتواند تعادل الکترولیتهای بدن را برهم بزند.
در مورد بیماران مبتلا، با قطع کردن مصرف نوشابههای رژیمی، علایم بیماری نیز از بین میرود. الان هم به شما توصیه میکنند که اگر اسپارتام مصرف میکنید و دچار درد عضلانی، اسپاسم، سرگیجه، بیحسی پاها، سردرد، گیجی و منگی، افسردگی، تاری دید و ضعف حافظه هستید، در کنار مراجعه به پزشک، مدتی مصرف مواد حاوی اسپارتام را نیز قطع کنید.
ضمنا توجه داشته باشید که به جای مصرف بیرویه محصولات رژیمی یا بدون قند، سه راه در مقابل شماست که امتحان آنها نیز مفید است:
1) قند و شکر را چه از نوع طبیعی یا مصنوعی مصرف نکنید.
2) فقط طبیعی آن را به مقدار کم مصرف کنید.
3) مصرف متعادل ماده شیرین طبیعی را با فروش و تحرک بدنی همراه کنید.
وجود اسیدفسفریک و گازکربنیک در این نوشابهها، همانند نوشابههای معمولی مانع از جذب عناصر حیاتی مانند کلسیم، پتاسیم، روی، منیزیم و آهن میگردد.
همچنین شرایط نگهداری نوشابههای رژیمی (در داخل یخچال) در حفظ سلامت آنها بسیار مهم است.
ضمن آنکه به دلیل تبدیل آسپارتام در بدن به فنیل آلانین، بیماران مبتلا به فنیل کتونوری (یک بیماری ارثی نادر که مانع از متابولیسم فنیلآلانین میشود) باید از خوردن محصولات حاوی آسپارتام اجتناب کنند.