انبه (نام علمی:Mangifera) میوهای گرمسیری و گیاه آن از سردههای تیرهٔ پستهایان است. خاستگاه انبه شبه جزیرهٔ هند، پاکستان، بنگلادش و آسیای جنوبشرقی است. این درخت امروزه در بسیاری از کشورهای گرمسیری پرورش داده شده و در سراسر دنیا صادر میشود.
درخت انبه قد بلندی دارد و ممکن است به ۳۵ تا ۴۰ متر برسد. قطر قسمت شاخ و برگدار آن نیز میتواند به ۱۰ متر برسد. عمر این درخت طولانی است و برخی از درختهای انبه با وجود ۳۰۰ سال سن هنوز میوه میدهند.
رنگ برگهای درخت انبه در ابتدا و پس از جوانه زدن نارنجی مایل به صورتی است، که با گذشت زمان به رنگ قرمز تیره، و سپس سبز تیره در میآید. شکوفههای انبه کوچک و سفیدرنگ به صورت خوشههای ۱۰ تا ۴۰ سانتیمتری هستند. هر شکوفه ۵ گلبرگ، ۵ کاسبرگ و ۵ پرچم دارد، و رایحهای همچون موگهٔ بهار دارد.
رسیدن میوهها حدود ۳ تا ۶ ماه طول میکشد. وزن انبهها میتواند بین ۵۰۰ گرم تا ۲٫۵ کیلوگرم باشد. رنگ و اندازهٔ انبههای رسیده با توجه به محیط و نور متغیر است. میوهٔ رسیده میتواند زرد، نارنجی، قرمز یا سبز باشد. به هنگام رسیدن میوهها بوی شیرهٔ ملایمی میدهند و با فشار ملایمی فرو میروند. در وسط میوه هستهٔ درشتی است که با توجه به نوع درخت میتواند صاف یا دارای رشته و فیبرهایی در گوشت میوه باشد. گوشت میوه به رنگ زرد تیره و شیرین است. طعم انبهها با توجه به گونهشان بسیار متفاوت است. به علاوه، با توجه به نوع میوه یا این که بیش از حد رسیده باشد، گوشت آن میتواند صاف یا رشتهرشتهای باشد.
درخت انبه از هزاران سال پیش در شبهجزیرهٔ هند پرورش داده میشد و بین قرن پنجم و چهارم پیش از میلاد به آسیای شرقی رسید. از سدهٔ دهم میلادی، انبه توسط اعراب به شرق آفریقا، و سپس به برزیل، کارائیب و مکزیک برده شد.
امروزه یکدوم کل محصولات انبه به کشور هند تعلق دارد. علاوه بر این کشور، انبه در آمریکای شمالی، مرکزی، جنوبی، کارائیب، جنوب و مرکز آفریقا، استرالیا، چین، پاکستان و آسیای جنوبشرقی پرورش داده میشود. این گیاه به آسانی پرورش داده میشود.
انبه در ایران
بیشترین سطح زیر کشت انبه در ایران به استان هرمزگان اخصاص دارد. انبه در ایران در سواحل دریای عمان، مناطق راسک، سرباز، قصرقند، نیک شهر، دشتیاری وچابهار در سیستان وبلوچستان وهمچنین در استان هرمزگان در شهرستانهای میناب، رودان، بندرعباس وحومه آن وجاسک کشت شده است، در شهرستان حاجی آباد هرمزگان نیز درختان انبه بارور یافت میشوند. قدمت کشت این درخت در استان هرمزگان به بیش از ۳۰۰ سال میرسد، انبه همچنین در استان کرمان در شهرستانهای جیرفت وکهنوج کشت گردیده است.
کاهنده فشار خون
این میوه از منابع بسیار خوب پتاسیم به حساب می آید، طوری که مصرف آن به افراد مبتلا به فشار خون بالا توصیه می شود.
این میوه اندیس گلایسمی بالایی نیز دارد، یعنی وقتی مصرف شود، قند خون به یکباره افزایش پیدا می کند و موجب ترشح هورمون انسولین می شود. با ترشح این هورمون، قند به داخل سلول ها وارد شده و دوباره افت پیدا می کند. به همین دلیل فرد دوباره احساس گرسنگی می کند و همین موضوع موجب زود به زود گرسنه شدن فرد و پرخوری او می شود.
افراد دیابتی این میوه را باید با احتیاط مصرف کنند، زیرا نیاز به انسولین با خوردن این میوه افزایش پیدا می کند.
میوه ای برای کم خون ها
مشکل کم خونی در افرادی که از گوشت قرمز استفاده نمی کنند، بیشتر دیده می شود. به این افراد توصیه می شود تا از منابع گیاهی آهن بیشتر استفاده کنند. به علاوه در کنار مواد غذایی آهن دار گیاهی بهتر است از غذاهایی استفاده شود که جذب این آهن گیاهی را بالا می برند.
در این میان، انبه جزو میوه هایی است که می توان آن را به همراه منابع گیاهی آهن دار مورد استفاده قرار داد.
در هر 100 گرم از این میوه، 37 میلی گرم ویتامین C و 2000 میکروگرم بتاکاروتن وجود دارد که مطالعات نشان داده اند دریافت هم زمان این مواد مغذی با آهن، جذب روده ای این ماده معدنی را افزایش می دهد.
بتاکاروتن در روده با آهن یکی شده و از پیوند آن با ترکیباتی مثل فیتات ها که مانع جذب آهن می شوند، جلوگیری کرده و به این ترتیب برای کم خونی مفید است.
انبه علیه سرطان
مصرف مرتب این میوه از بروز سرطان رحم پیش گیری می کند، زیرا خاصیت آنتی اکسیدانی دارد.
این میوه به دلیل داشتن ویتامین C و بتاکاروتن، یک سیستم ایمنی بسیار قوی ایجاد می کند. به همین دلیل مصرف مرتب انبه در برنامه غذایی از بروز عفونت های ویروسی و رشد تومورهای بدخیم در بدن جلوگیری می کند.
دریافت مقادیر بالای بتاکاروتن موجب فعالیت هرچه بیشتر سلول های سیستم ایمنی می شود. به این دلیل متخصصان تغذیه، مصرف انبه را به گروه های سنی با سیستم ایمنی ضعیف تر مانند سالمندان، بچه ها و زنان باردار توصیه می کنند.
طرز خرید انبه
وقتی می خواهید این میوه را بخرید، اول خوب به انبه ها نگاه کنید. توجه داشته باشید که پوست یکنواختی داشته باشند، البته ممکن است قسمت هایی روی این میوه وجود داشته باشند که به رنگ سبز تیره، زرد و قرمز در آمده است. به علاوه، هنگامی که آن را فشار می دهید، باید پوست این میوه نرم باشد. اگر لکه های سبز تیره روی این میوه باشد، یعنی این میوه به خوبی نرسیده است و می توان آن را در دمای اتاق قرار داد که با گذشت چند روز می رسد و به محض آن که کاملا رسید، می توان آن را به مدت دو هفته در یخچال نگهداری کرد.
در ضمن، برای تسریع در رسیدن این میوه می توانید آن ها را داخل پاکت کاغذی و در دمای اتاق قرار دهید که سرعت فرآیند رسیدن این میوه ها افزایش پیدا می کند.
منبع:ویکی پدیا،تبیان