استرومارين (روش مصرف،فواید و موارد کاربرد،اثرات جانبی)
استرومارين (Estromarin) با نام علمی استروژن کونژوگه (Conjugated Estrogens) به عنوان جانشین درمانی در حالات كمبود استروژن، كم كاری غدد تناسلی، آتروفی واژن، نارسایی اولیه تخمدان، درمان علائم متوسط تا شدید وازوموتور در دوران یائسگی و نیز پیشگیری از استروپئوز بعد از یائسگی زنان مصرف می‌شود.
به علاوه، این دارو ممكن است برای درمان خونریزی نامنظم رحم، سرطان پستان یا پروستات نیز به كار رود.استرومارین به صورت قرص و آمپول موجود است.
اشكال دارويي استرومارين
Tablet: 0.625, 1.25mg
Injection: 5 mg/ml, 5ml
Cream : 0.625 mg/g اطلاعات دیگر:
طبقه‌بندي فارماكولوژيك: استروژن.
طبقه‌بندي درماني: جانشين استروژن، ضد نئوپلاسم، پيشگيري از پوكي استخوان.
طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده X
نام‌هاي تجاري: Equin, Estrin
موارد مصرف
جبران کمبود استروژن
نارسایی تخمدان
کم کاری غدد تناسلی
عوارض جانبي استرومارين
اعصاب مرکزي: سردرد، سرگيجه، بيماري كره، افسردگي، تغيير ميل جنسي، لتارژي.
قلبي – عروقي: ترومبوفلبيت، ترومبوآمبولي، افزايش فشارخون، ادم، افزايش احتمال بروز سكته مغزي، آمبولي ريوي و انفاركتوس ميوكارد.
پوست: ملاسما، كهير، آكنه، سبوره، چرب شدن پوست، برافروختگي (در صورت تزريق سريع وريدي)، پرمويي يا ريزش مو.
چشم: تشديد نزديك بيني يا آستيگماتيسم چشم، عدم تحمل نسبت به لنز.
دستگاه گوارش: تهوع، استفراغ، كرامپ‌هاي شكمي، نفخ، اسهال، يبوست، بي‌اشتهايي، افزايش اشتها، تغيير وزن بدن.
ادراري ـ تناسلي: خونريزي نابه‌هنگام، تغيير در جريان خونريزي قاعدگي، قاعدگي دردناك، آمنوره، ساييدگي گردن رحم (cervical erosion)، تغيير در ترشحات گردن رحم، بزرگ شدن فيبروم رحم، كانديدياز واژن؛
در مردان: ژنيكوماستي، آتروفي بيضه و كاهش توانايي جنسي.
كبدي: يرقان انسدادي.
متابوليك: زيادي قند و كلسيم خون، كمبود اسيد فوليك.
ساير عوارض: بروز تغييراتي در پستان (حساسيت به لمس يا فشار، بزرگ شدن، خروج ترشحات)، كرامپ عضلات ساق پا.
مسموميت و درمان با داروی استرومارين
مسموميت شديد ناشي از مصرف بيش از حد اين داروها گزارش نشده است. احتمال بروز تهوع وجود دارد. براي درمان، انجام اقدامات حمايتي لازم است.
موارد و مقدار مصرف استرومارين
الف) درمان خونريزي غيرعادي رحم (ناشي از عدم تعادل هورموني).
بزرگسالان: مقدار 25 ميلي‌گرم از راه وريدي يا عضلاني تجويز مي‌شود كه هر 12-6 ساعت تكرار مي‌شود.
ب) برداشتن تخمدان، نارسايي اوليه تخمدان و پوكي استخوان.
بزرگسالان: از راه خوراكي، مقدار mg/day 1.25-0.625 به مدت 21 روز مصرف مي‌شود و سپس به مدت يك هفته مصرف آن قطع مي‌شود. اين برنامه مصرف، به صورت دوره‌اي تكرار مي‌شود.
پ) كم‌كاري گنادها در زنان.
بزرگسالان: از راه خوراكي، مقدار mg/day 7.5-2.5 در مقادير منقسم به مدت 20 روز متوالي مصرف و بعد از آن، به مدت 10 روز قطع مي‌شود.
ت) درمان نشانه‌هاي يائسگي، واژينيت آتروفيك يا خشكي و چروكيدگي فرج.
بزرگسالان: از راه خوراكي، مقدار mg/day 1.25-0.3 به مدت 21 روز مصرف و سپس، به مدت يك هفته قطع مي‌شود. از راه موضعي يا داخل واژني، مقدار 4-2 گرم يك بار در روز به مدت 21 روز مصرف و سپس، به مدت يك هفته قطع مي‌شود.
ث) پرخوني پستان بعد از زايمان.
بزرگسالان: از راه خوراكي، مقدار 3.75 ميلي‌گرم هر چهار ساعت، پنج بار، با مقدار 1.25 ميلي‌گرم هر چهار ساعت به مدت پنج روز مصرف مي‌شود.
ج) سرطان پروستات.
بزرگسالان: از راه خوراكي، مقدار 2.5-1.25 ميلي‌گرم سه بار در روز مصرف مي‌شود.
چ) سرطان پستان.
بزرگسالان: از راه خوراكي، مقدار 10 ميلي‌گرم سه بار در روز، به مدت سه ماه يا بيشتر مصرف مي‌شود.
همچنین درباره استروژن گیاهی بخوانید
تداخل دارويي استرومارين
مصرف همزمان با داروهاي القاكننده متابوليسم كبدي (مانند ريفامپين، باربيتورات‌ها، پريميدون، كاربامازپين و فني‌توئين) ممكن است اثرات استروژنيك آن را كاهش دهد. اين داروها سرعت متابوليسم بعضي از داروها را افزايش مي‌دهند.
مصرف استروژن‌ها در بيماران ديابتي، ممكن است غلظت گلوكز خون را افزايش دهد و در نتيجه، تنظيم مقدار مصرف انسولين با داروهاي خوراكي پايين‌آورنده قند خون مورد نياز باشد.
مصرف همزمان با داروهاي ضد انعقاد ممكن است اثرات داروهايي مانند وارفارين را كاهش دهد. مصرف همزمان با آدرنوكورتيكواستروئيدها يا هورمون آدرنوكورتيكوتروپيك، تجمع الكتروليت و مايعات بدن را افزايش مي‌دهد.
نکاتی که در ارتباط با مصرف این دارو باید بدانید
در صورت بروز اختلال تنفسی، اختلال در تكلم یا جهت یابی، درد در سینه یا كتف، كاهش قدرت بینایی یا سردرد شدید و نیز وجود توده در پستان، زرد شدن چشم‌ها یا پوست سریعا به پزشک مراجعه شود.
مصرف خوراكی دارو همراه یا بلافاصله بعد از غذا عوارض گوارشی آن را به حداقل می‌رساند.
باید دارو را در یخچال نگهداری كرد.
ملاحظات اختصاصي داروی هورمونی استرومارين
علاوه بر ملاحظات مربوط به تمامي استروژن‌ها، رعايت موارد زير نيز توصيه مي‌شود:
براي درمان سريع خونريزي ناشي از اختلال عملکرد رحم يا براي كاهش خونريزي ناشي از جراحي، تجويز اين دارو از راه تزريقي توصيه مي‌شود.
قبل از تهيه محلول، بايد دارو را در يخچال نگهداري كرد. بعد از افزودن حلال، ظرف حاوي دارو به آرامي تكان داده شود تا ذرات آن حل شوند.
مصرف در سالمندان: مصرف طولاني مدت اين دارو براي درمان نشانه‌هاي يائسگي، ممكن است موجب افزايش خطر بروز بعضي از انواع سرطان شود.
پيگيري دقيق و منظم وضعيت بيمار توصيه مي‌شود.
مصرف در شيردهي: مصرف استروژن‌ها در زنان شيرده، ممنوع است.
اثر بر آزمايشهاي تشخيصي
درمان با استروژن‌ها ممكن است احتباس سولفوبرموفتالئين، غلظت‌هاي سرمي پروترومبين و فاكتورهاي انعقادي VII، VIII، IX، X و همچنين، تجمع پلاكتي ناشي از نوراپي‌نفرين را افزايش دهد.
استروژن‌ها ممكن است غلظت گلوبولين پيونديابنده به تيروئيد را نيز افزايش دهند و در نتيجه، موجب افزايش غلظت تام هورمون‌هاي تيروئيد (يد پيونديافته به پروتئين سرم يا تيروكسين پيونديافته به پروتئين) شوند، ولي برداشت رزيني تري يدوتيرونين آزاد كاهش مي‌يابد.
با مصرف اين داروها ممكن است غلظت‌هاي سرمي فولات، پيريدوكسين و آنتي ترومبين III كاهش و غلظت‌هاي تري‌گليسريد، گلوكز و فسفوليپيد افزايش يابد. ميزان تحمل گلوكز ممكن است دچار اختلال شود. دفع پرگنانديول نيز ممكن است كاهش يابد.
اقدامات و توصیه‌های پرستاری
مصرف طولانی مدت این دارو برای درمان نشانه‌های یائسگی، ممكن است موجب افزایش خطر بروز بعضی از انواع سرطان شود. پیگیری دقیق و منظم وضعیت بیمار توصیه می‌شود.
برای درمان سریع خونریزی ناشی از اختلال عملکرد رحم یا برای كاهش خونریزی ناشی از جراحی، تجویز این دارو از راه تزریقی توصیه می‌شود.
استروژن‌ها ممكن است موجب هیپرپلازی و التهاب لثه شوند.
مصرف طولانی مدت استروژن‌ها به تنهایی، خطر بروز سرطان آندومتر را افزایش می‌دهد.
در بیمارانی كه قبلا به سرطان آندومتر مبتلا بوده و تحت درمان قرار گرفته‌اند، با احتیاط زیاد به كار رود.
استروژن‌ها ممكن است علائم آندومتریوز را تشدید نمایند. مصرف دارو در فیبروئیدهای رحمی، ممكن است اندازه فیبروئید را افزایش دهد.
معاینات پستان و بیوپسی آندومتر و همچنین آزمون اعمال كبدی مرتبا انجام شود.