درد و سوزش ادرار

دلایل درد و سوزش ادرار،درمان درد و سوزش ادرار از راه دارو و طبیعی،تکرر ادرار و بی قراری و پرادراری و شب ادراری

شکايت‌هاي سوزش ادرار اغلب با شکايت از فشار براي تکّرر ادرار همراه است. عامل معمول اين گرفتاري عفونت مجاري ادراري است. يک پنجم لااقل سالي يک‌بار و ۱۵ درصد آنها بيش از سه‌بار در سال به عفونت ادراري مبتلا مي‌شوند.
چر زنان عفونت ادراري مي‌گيرند؟ مخرج و مهبل هر دو مکان‌هاي مناسبي براي رشد باکتري‌ها هستند که نزديک مجراي خروجي ادرار قرار دارند. و چون ميزراه زنان چندان طولاني نيست، راه کوتاهي براي ورود باکتري‌ها به مثانه مي‌شود و التهاب مثانه ايجاد مي‌کند. باکتري‌ها حتي ممکن است تا کليه بالا روند و ايجاد عفونت شديدتري در آنجا بکنند.
مردان ميزراه درازتري دارند و غده پروستات هم مواد ضد‌باکتريائي ترشح مي‌کند که مانعي براي عفونت است. بنابراين، عفونت مجاري ادرار در مردان چيز ساده‌اي نيست و اگر مردي دچار سوزش ادرار شود، نبايد آن را سرسري گرفت.
سوزش ادرار در مردان ممکن است علامت وجود يک بيماري مقاربتي، مثل سوزاک يا کلاميديا، باشد. التهاب پروستات هم ممکن است سوزش ادرار ايجاد کند.
عوامل زيادي مي‌توانند سوزش ادرار به‌وجود آورند يا آن را تشديد کنند. از جملهٔ اينها، غذاهاي پرادويه، قهوه، چاي، الکل، غذاهاي اسيدي، مواد شيميائي در فرآورده‌هاي بهداشتي، ضربه و روابط جنسي است.
عفونت‌هاي قارچي هم مي‌توانند ايجاد سوزش ادرار کنند.

– درمان سوزش ادرار
راه نجات از سوزش ادرار به‌علت آن بستگي دارد. علاوه بر درمان عفونت باکتريائي و نخوردن مواد محرک کارهاي زير را انجام دهيد.
آب بخوريد. در اولين حملهٔ سوزش ادرار دو ليوان آب بخوريد. سپس يک قاشق چاي‌خوري جوش‌شيرين در نيم‌ليوان آب حل کرده و بخوريد. در شش تا هشت ساعت بعد هر ساعت يک ليوان آب بخوريد. اگر بعد از يک روز سوزش از بين نرود، به پزشک مراجعه کنيد.
اين کار باعث رقيق شدن محتواي پر از باکتري‌ مجرا و بيرون راندن آنها مي‌شود. در بيشتر موارد، خوردن آب زياد براي دفع آنها کافي است و سوزش را هم از بين مي‌برد.
نزد پزشک برويد. اگر سوزش بعد از يک روز ادامه پيدا کند، بايد به پزشک مراجعه کنيد. پزشک با آزمايش ادرار و تعيين نوع باکتري يا قارچ و تجويز آنتي‌بيوتيک مناسب آن را درمان مي‌کند. در مردان معاينهٔ پروستات هم لازم است.
معمولاً با خوردن آنتي‌بيوتيک همراه با جوش‌شيرين و آب عفونت‌ درمان مي‌شود. ولي اگر سوزش ادامه يابد، آزمايش‌هاي بيشتري، شامل کشت، آزمايش فراصوتي کليه، يا درون‌بيني مثانه بايد انجام شود.
سوزش را تشديد نکنيد. بسياري از غذاها و آشاميدني‌ها مجراي ادراري را تحريک کرده و سوزش را بيشتر مي‌کنند. الکل، قهوه، چاي، شکلات، نوشابه‌هاي گازدار، مرکبات، گوجه‌فرنگي، غذاهاي پرادويه، سرکه، و مواد قندي از اينها هستند. حتي قهوه بدون کافئين هم تحريک‌کننده است.
حذف تمام اين مواد از برنامهٔ غذائي سوزش و ناراحتي‌هاي ديگر آن را ظرف ده روز از بين مي‌برد. وقتي سوزش برطرف شد، هر بار يکي از اينها را به رژيم غذائي اضافه کنيد و ببينيد آيا به آن حساسيت داريد يا نه. لااقل يک ليتر آب در روز بنوشيد.
ناراحتي دفع را کم کنيد. ادرار کردن از ميان ميزراه ملتهب مانند پاشيدن نمک بر زخم تا باکتري‌هاي مخرج وارد مهبل نشود.
ادرار کنيد. تماس جنسي از علل شايع عفونت و سوزش ميزراه است. بعد از هر نزديکي ادرار کنيد و خود را با آب بشوئيد. شستن مهبل با محلول آب و کمي جوش‌شيرين نيز کار خوبي است.
از مواد محرک دوري کنيد. برخي صابون‌ها، ضدبوها، و حتي کاغذ‌هاي توالت داراي مواد شيميائي تحريک‌کنندهٔ ميزراه و پوست اطراف آن هستند. به نوع کالائي که مي‌خريد توجه کنيد.
خود را خشک کنيد. در تابستان نگذاريد لباس مرطوب به تنتان بماند، چون رشد باکتري‌ها و مخمرهاي مهبل را تحريک مي‌کنند. اگر مي‌توانيد، در هر فرصتي لباس زير را عوض کنيد.

چه وقت به پزشک مراجعه کنيم؟
– سوزش ادرار بعد از ۲۴ ساعت برطرف نشود.
– سوزش با ترشح مهبل يا آلت‌تناسلي همراه است.
– علاوه بر سوزش، احساس نياز به دفع ادرار، تب، لرز، يا درد پشت هم وجود دارد.

سوزش ادرار در خانمها اغلب همراه با تکرر ادرار و احساس فوریت در ادرار کردن می باشد. احساس فوریت در ادرار کردن بدین معنی است که فرد احساس می کند که مثانه وی پر شده و باید مثانه را خالی کند ولی مثل افراد طبیعی نمی تواند آنرا به تاخیر بیاندازد، بلکه باید فورا محلی را برای تخلیه مثانه پیدا کند. بیشتر پزشکان سوزش ادرار را معادل عفونت ادراری تلقی کرده و بدون بررسی شروع به درمان تجربی آن می کنند، در صورتیکه سوزش ادرار می تواند علل خیلی زیادی داشته باشد که یکی از آنها عفونت ادراری است. سوزش ادرار در خانمهای جوان بیشتر است. اگر درد در هنگام ادرار کردن در ابتدای آن اتفاق بیفتد، معمولا نشان دهنده وجود مشکل در مجرای ادراری است ولی اگر در انتهای ادرار کردن اتفاق بیفتد نشان دهنده وجود مشکل در مثانه است. اگر سوزش ادرار همراه با تکرر و احساس فوریت در ادرار کردن و درد زیر دل باشد، معمولا نشاندهنده التهاب مثانه است.

خود التهاب مثانه ممکن است علل عفونی و غیر عفونی داشته باشد. اگر سوزش ادرار همراه با احساس ناراحتی و درد در قسمت خارجی دستگاه تناسلی باشد معمولا نشاندهنده وجود التهاب در واژن و یا لبهای فرج می باشد. یکی از علل سوزش ادرار و عفونت مثانه، مقاربت است که در آن خانم روز و یا روزهای بعد از مقاربت دچار سوزش ادرار می شود و این معمولا تکرار شونده است.
خطرناکترین علت سوزش و تکرر ادرار، وجود نوع بدخیمی از سرطان مثانه است. بنابراین از کنار سوزش و تکرر ادرار نباید به آسانی عبور کرد.
خانمها به علل ریز مستعد ابتلا به عفونت ادراری هستند:
1. مجرای ادرار کوتاه است
2. اغلب تخلیه مثانه خود را به تاخیر می اندازند
3. از وسایل جلوگیری کننده از حاملگی مثل دیافراگم استفاده می کنند
4. از ژلهای اسپرم کش برای جلوگیری از حاملگی استفاده می کنند که سبب تجمع میکروبهای روده در اطراف مجرای ادرار می شود.
5. دسترسی میکروبهای روده ای بعلت مسیر کوتاه به دستگاه ادراری و سیستم ادراری خانمها راحت تر است.
یکی از علائمی که ما را هدایت می کند که علت سوزش ادرار عفونت ادراری است، وجود خون در ادرار است. در عفونت حاد مثانه 20-15 درصد خانمها مبتلا به درد در زیر ناحیه ناف می شوند. خانمهائی که یائسه شده و تحت هورمون درمانی نمی باشند، مستعد التهاب واژن و عفونت ادراری هستند. اگر سوزش ادرار همراه با ترشح از واژن باشد، نشاندهنده التهاب واژن است.

اگر خانمی دچار سوزش ادرار به همراه تب، بدی حال عمومی و درد عضلانی شود، نشاندهنده ابتلا احتمالی به تبخال تناسلی است که باید منتظر شود که در روزهای آینده تاولهای تبخال ظاهر شوند. اگر سوزش ادرار همراه با تب و لرز و درد پهلوها باشد، نشاندهنده عفونت حاد کلیه ها است و بیمار باید در بیمارستان بستری شود. اگر خانمی دچار سوزش ادرار، تکرر ادرار و احساس فوریت در ادرار کردن شود و پس از خاتمه درمان ادرار قطره قطره خارج شود، و نیز هنگام مقاربت درد داشته باشد، نشاندهنده وجود احتمالی دیورتیکول مجرا است و نیازمند بررسی بیشتری خواهد بود. باید حتما از خانم مبتلا به سوزش ادرار از نظر استفاده از داروها و مواد شوینده موضعی سئوال کرد. استفاده از دوش و اسپری های واژینال می تواند سبب سوزش ادرار شود. گاها بعضی از خانمها ماهها و سالها است که از سوزش ادرار رنج می برند، این خانمها نیازمند بررس بیشتری هستند، یک از علل سوزش ادرار طولانی مدت وجود بیماری التهاب بافت بینابینی مثانه است. اینگونه خانمها با درمان مناسب به مقدار زیادی بهبود یافته و خوب می شوند. یکی از علل مهم عفونت دستگاه تناسلی و دستگاه ادراری در خانمها، روابط زناشوئی نامتعارف می باشد، که گاها سبب عفونتهای خطیر می گردد. اینگونه عفونتها اگر لگن خانم را گرفتار سازد ممکن است سبب نازائی گردد. تشخیص و درمان زودرس دارای اهمیت زیادی است.

عواملی که ابتلا به عفونت ادراری را افزایش می دهند عبارتند از:

– جنسیت مونث

– بیماری دیابت

– افزایش سن

– بزرگی غده پروستات در مردان

– سنگ کلیه

– بارداری

– داشتن سوند ادراری

غیر از ادرار کردن دردناک سایر علائم عفونت ادراری عبارتند از:

– تب

– ادرار بدبو

– ادرار کدر

– ادرار خونی

– تکرر ادرار

– نیاز فوری به ادرار کردن

گاهی اوقات ادرار کردن دردناک مربوط به عفونت واژن در زنان مثل عفونت قارچی واژن است. هنگام عفونت واژن، تغییراتی در ترشحات و بوی واژن نیز دیده می شود.

بیماری های منتقله از راه تماس جنسی (بیماری های مقاربتی) در همسران نیز باعث دردناک شدن دفع ادرار می شود. این بیماری ها عبارتند از:

– تبخال تناسلی

– کلامیدیا

– بیماری سوزاک

بیماری های مقاربتی غیر از ادرار کردن دردناک دارای علائم زیر هستند:

– خارش ناحیه تناسلی

– سوزش

– تاول یا زخم در تبخال تناسلی

– ترشحات غیرطبیعی

ب- التهاب و تحریک

مشکلاتی که باعث التهاب و تحریک دستگاه ادراری یا ناحیه تناسلی می شوند، باعث دردناک شدن دفع ادرار نیز می گردند.

غیراز عفونت ها سایر عللی که باعث این التهاب و آزاردگی می شوند عبارتند از:

– سنگ ادراری

– تحریک و التهاب مجرای خروج ادرار در اثر رابطه جنسی با همسر

– سیستیت (التهاب مثانه) بینابینی

– تغییرات واژن در یائسگی

– ورزش هایی مانند اسب سواری یا دوچرخه سواری

– حساسیت یا سوزش واژن در اثر استفاده از صابون های معطر، حمام کردن در وان کف آلود، دستمال کاغذی توالت و یا مواد اسپرم کش

– عوارض جانبی برخی داروها، مکمل ها و درمان های پزشکی

– تومور دستگاه ادراری مثل تومور کلیه

برای بهبود دفع ادرار دردناک به پزشک مراجعه کنید

پزشک پس از معاینه بدنی و پرسش درباره وضعیت سلامتی شما، یک سری آزمایش برای تشخیص علت دیسوری برای شما می نویسد. سپس باید درمان را شروع کنید.

برای تعیین علت دیسوری، پزشک ممکن است سئوالات زیر را در مورد دفع ادرار دردناک از شما بپرسد:

– این مشکل به طور ناگهانی شروع شد یا به تدریج؟

– این مشکل یک بار برای شما اتفاق افتاد یا چندین بار؟

– این درد در شروع ادرار کردن احساس شد یا نه؟

همچنین پزشک ممکن است از شما بپرسد همراه با دردناک بودن دفع ادرار، علائم زیر را دارید یا نه:

– تب

– ترشحات غیرطبیعی

– درد پهلوها

و یا همراه با این مشکل، تغییرات زیررا در نحوه ادرار کردن مشاهده می کنید یا نه:

– قطره قطره آمدن ادرار

– شروع ادرار به سختی

– تکرر ادرار یا نیاز فوری به دفع ادرار

و یا همراه با این مشکل، تغییرات زیر را در ویژگی های ادرار خود می بینید یا نه:

– رنگ ادرار

– مقدار(حجم) ادرار

– خون در ادرار

– چرک در ادرار

– تیرگی و کدری ادرار

تکرر ادرار

علایم شایع

درد و احساس فشار در بالای لگن

احساس نیاز فوری به ادرار کردن به طور مکرر

احساس سوزش و درد هنگام ادرار کردن

احساس خالی نشدن کامل مثانه

درد به هنگام مقاربت

گاهی درد در مجرای تناسلی و راست‌روده

ادرار بودار

خون در ادرار

بعضی از بیماران علائم غیراختصاصی دیگری مثل سردرد، دردهای عضلانی اسکلتی و علائم گوارشی از خود نشان می‌دهند.

علائم بالا در زنان، هنگام دوره قاعدگی دردناک‌تر می‌شود.

علل

تحقیقات این طور نشان می‌دهند که این بیماری در واقع یک نوع نشانگان التهاب مثانه است که احتمالاً توسط عفونت باکتریایی، خودایمنی (پاسخ ایمن به اجزای خودی بدن) یا موارد آزارنده ایجاد می‌شود.

تحریک مثانه و قرارگرفتن در معرض اشعه ایکس (رادیوتراپی ناحیه لگن) نیز از علل احتمالی این بیماری می‌باشند.

عوامل خطر

سابقه حساسیت یا آلرژی به داروها، غذاها، یا سایر مواد، تب یونجه یا آسم

آرتریت روماتویید

سابقه درآوردن رحم

تشخیص

بررسی اولیه تشخیصی عبارتند از: آزمایش ادرار (که معمولا طبیعی است) و معاینه لگن.

اگر سایر بررسی‌ها منفی باشند، اغلب، انجام سیستوسکوپی توصیه می‌شود. در این روش از یک وسیله باریک که سر آن منبع نورانی قرار دارد، برای دیدن داخل مثانه استفاده می‌شود. همراه با انجام آن نمونه‌برداری نیز انجام می‌گیرد تا احیاناً اگر سرطان وجود داشته باشد مشخص شود. یک مزیت دیگر سیستوسکوپی این است که با انجام آن، غالبا علایم تخفیف می‌یابند، زیرا در سیستوسکپی، مثانه با آب پر و متسع می‌شود و ظرفیت آن افزایش می‌یابد.

درمان

در بیماران مختلف، درمان‌های مختلفی مؤثر واقع می‌شود. حتی در یک خانم هم، یک نوع درمان ممکن است اثر کند، ولی بعد تأثیر خود را از دست بدهد.

برای این بیماری، درمان قطعی وجود ندارد. روش‌های درمانی عبارتند از:

داروهای خوراکی مختلف

داروهایی که به داخل مثانه وارد می‌شوند

کارهای مخصوص برای اتساع مثانه

تغییر در رژیم غذایی: اولین قدم درمانی نوشیدن مکرر آب می‌باشد

تغییر در ph ادرار با تجویز پزشک

تمرینات ورزشی مخصوص مثانه

تحریک الکتریکی رشته‌های عصب از راه پوست

انجام مشاوره

بیوفیدبک

هیپنوتیزم یا آرام‌سازی توسط خود فرد جهت کمک به کنترل استرس، عصبانیت، اضطراب و گاهی، افسردگی همراه با اختلالات درد مزمن توصیه می‌شود.

روش‌های جراحی به ندرت مورد استفاده قرار می‌گیرند. تنها به عنوان آخرین راه‌حل و هنگامی که سایر روش‌های درمانی شکست خورده باشند.

داروها

– آنتی‌هیستامین‌ها، آنتی‌کولینرژیک‌ها، داروهای ضدالتهابی غیراستروییدی و داروهای ضدافسردگی همگی موفقیت محدودی در کاهش علایم دارند.

– داروی پنتوزان پلی سولفات سدیم در تخفیف علایم بعضی از خانم‌ها مؤثر بوده است.

داروها باید حتما توسط پزشک متخصص تجویز شوند.

جلوگیری

افزایش مصرف مایعات، حداقل روزی یک و نیم لیتر آب ( 6 لیوان)

در بعضی از بیماران مصرف بعضی از غذاها منجر به ایجاد علائم سیستیت می‌شود مانند: گوجه فرنگی،‌ شیرین‌کننده‌های مصنوعی، مرکبات،‌ شکلات، کافئین و الکل … که البته از نظر علمی کاملاً اثبات نشده است.

مصرف رژیم غذایی ساده بدون ادویه، در بعضی از بیماران مؤثر است.

استعمال دخانیات در بعضی از بیماران باعث تشدید علائم می‌شود.

ورزش و آموزش نگهداری ادرار (تمرین مثانه) از جمله کارهایی هستند که در پیشگیری از بروز علائم سیستیت کمک کننده‌اند.