بسیاری از مردم در میانه شیوع کرونا به تقویت سیستم ایمنی بدن از طریق مکمل‌ها روی آورده‌اند تا مقاومت خودشان در برابر این ویروس را بالا ببرند. بعضی افراد هم تصور می‌کنند که استفاده خودسرانه و افراطی از مکمل‌ها به نتیجه بهتر منتهی می‌شود یا حتی آنان را از رعایت هر اصل محافظتی دیگری بی‌نیاز می‌کند. اما چنین تصوراتی درست نیستند و حتی ممکن است به نتایج زیان‌باری منجر شوند.
هشدار؛ مصرف خودسرانه و افراطی مکمل‌ها را متوقف کنید!
دکتر پیتر کوهن (استادیار Cambridge Health Alliance) می‌گوید: «هیچ مدرکی وجود ندارد مبنی بر این‌که مکمل‌ها برای بزرگسالان سالم کار خاصی انجام دهند. ضمن این‌که ما مقدار زیادی از ویتامین‌ها و مواد معدنی را از طریق رژیم غذایی دریافت می‌کنیم.
اگر هم تصور می‌کنید که مصرف خودسرانه مکمل می‌تواند جایگزین خواب شبانه کافی، رژیم غذایی سالم و کامل و همچنین ورزش روزانه شود، پس قطعا به خودتان آسیب خواهید رساند»
. به‌علاوه، وقتی که مواد مغذی مختلف از طریق مصرف مواد غذایی طبیعی وارد بدن می‌شوند، ظرفیت بهتری نسبت به قرص‌ها و کپسول‌ها دارند.
مواد غذایی طبیعی حاوی ریزمغذی‌های ضروری، فیبرها و آنتی‌اکسیدان‌هایی هستند که در مکمل‌ها یافت نمی‌شوند. در کل، مصرف مکمل زمانی مستقیما به کسی توصیه می‌شود که کمبود شدید یک یا چند ویتامین و مواد معدنی در بدن او اثبات شده باشد یا او به مشکل جذب مواد مغذی دچار باشد. در این موارد هم پزشکان باید مصرف مکمل‌ها را براساس دوزهای مشخص برای بیمار تجویز کنند.
خطرات وابستگی افراطی به مکمل‌ها
۱. تضمینی برای ایمن بودن مکمل‌ها وجود ندارد؛
خیلی‌ها تصور می‌کنند که همه محصولات موجود در فروشگاه‌ها و داروخانه‌ها از نظر اثربخشی و ایمنی قابل تضمین هستند اما واقعا این‌طور نیست. اگرچه مراجع نظارتی (مانند FDA آمریکا) بر مکمل‌ها نظارت دارند اما مقررات لازم برای عرضه محصولات به‌صورت عمومی سختگیرانه نیستند. پس، این مراجع عمدتا مدارک قطعی و تضمینی در مورد اثرگذاری مکمل‌ها یا ایمنی آنها را در اختیار ندارند.
۲. تضمینی برای اثربخشی قطعی مکمل‌ها نیست
شرکت‌های تولیدی برای تولید مکمل‌ها حداقل باید مدارک یا شواهدی را در مورد یکی از ترکیبات سازنده ارائه دهند و این مدارک و شواهد می‌توانند خیلی ساده و غیرقابل اطمینان باشند. به طور مثال، اگر چندین دهه قبل‌تر آزمایش یک ترکیب خاص بر روی موش‌های آزمایشگاهی به نتیجه مثبت منتهی شده باشد، همین نتیجه می‌تواند به‌عنوان مدرک ارائه شود.
حتی اگر تحقیقات جدیدتر یافته‌های تحقیقات قدیمی درباره اثربخشی یک ترکیب سازنده را منسوخ کنند، شرکت‌های تولیدی همچنان می‌توانند از مدارک منسوخ‌شده به‌عنوان سند استفاده کنند.
۳. ممکن است با مشکل دریافت بیش از حد (اوردوز) مواجه شوید؛
نگرانی دیگر به دریافت بیش از حد (اوردوز) مکمل‌ها برمی‌گردد. به‌گفته دکتر کوهن، «همان‌طور که کمبود شدید یک ویتامین می‌تواند به شما آسیب برساند، دریافت بیش از حد آن هم می‌تواند به همان اندازه زیان‌بار باشد.
پس اگر از مکمل‌ها استفاده می‌کنید باید مولتی‌ویتامین‌هایی را انتخاب کنید که دوز کمی از تعداد زیادی ویتامین را در خود جای داده‌اند، نه این‌که یک مکمل با دوز بسیار بالایی از یک ویتامین خاص را انتخاب کنید.
انتخاب دوزهای بالا با تاییدیه پزشک امکان‌پذیر است». به‌عنوان مثال، زیاده‌روی در دریافت ویتامین C می‌تواند باعث اسهال، استفراغ، سردرد و بی‌خوابی شود. مصرف افراطی زینک (روی) هم با همین عارضه‌ها همراه می‌شود و مشکلاتی مانند سرکوب سیستم ایمنی و پایین آمدن سطح کلسترول خوب خون (HDL) را هم به همراه خواهد داشت.
۴. ممکن است به عادت‌های ناسالم تمایل پیدا کنید؛
عادت کردن به مصرف خودسرانه مکمل‌ها می‌تواند فرد را به عادت‌های ناسالم و مخرب دیگر متمایل کند. به‌گفته دکتر کوهن، «من این نکته را در میان بیماران زیادی دیده‌ام که گمان می‌کنند تا زمانی که هر روز از مکمل‌ها استفاده کنند، لازم نیست از جنبه دیگری به مراقبت از خودشان توجه داشته باشند. چنین کاری قطعا به شما آسیب می‌رساند».
۵. ممکن است که مکمل‌ها حاوی ترکیبات ادعایی نباشند؛
درحال حاضر مقررات و قواعد نظارتی به گونه‌ای هستند که مکمل‌ها از نظر ترکیبات ادعایی به‌طور دقیق و کامل تحت بررسی قرار نمی‌گیرند. پس بسیار مهم است که در مورد انتخاب مکمل‌ها با احتیاط و دقت عمل کنید.
دکتر کوهن می‌گوید: «مکمل‌هایی که شدیدا برای یک اثرگذاری خاص تبلیغ می‌کنند، می‌توانند این انگیزه نادرست را در بعضی از تولیدکنندگان برانگیخته کنند که بعضی از ترکیبات دارویی یا ترکیبات آزمایشگاهی را با هدف راضی کردن مشتریان خودشان به محصولات اضافه کنند».
اگرچه دکتر کوهن در مورد چنین مشکلی در زمینه مکمل‌های سیستم ایمنی تحقیق نکرده است اما این مشکل را در مکمل‌های مدعی کاهش وزن یا تقویت کننده قوای جنسی دیده است.