روزانه میلیون‌ها نفر در سراسردنیا از دردهای میگرنی رنج می‌برند. اگرچه این بیماری پیر و جوان نمی‌شناسد، اما گفته می‌شود با افزایش سن حملات ناشی از آن کم و کمتر می‌شود. با این حال پزشکان معتقدند مبتلایان به سردردهای میگرنی تا حدود زیادی می‌توانند با رعایت رژیم غذایی صحیح از شدت این بیماری جلوگیری کنند. آنچه می‌خوانید توصیه‌های غذایی پروانه کاظمی، کارشناس تغذیه پیرامون بیماری میگرن است.
عوامل غذایی تشدیدکننده میگرن عبارتند از:
1- گلوتامات: نمک یا اسیدآمینه‌ای که در بافت‌های عصبی موجود است. این ماده در محصولات آماده شده به میزان زیادی وجود دارد. به این منظور باید برچسب روی محصولات را به دقت مطالعه کرد. این ماده در کنسروهای متفاوت و غذاهای یخی وجود دارد.
2 – آمین‌ها: بعضی غذاهای حاوی آمین‌ها، فعال کننده رگ‌ها هستند و به نظر می‌رسد آغازگر انقباض رگ‌های خونی در مغز باشند. گمان می‌رود تیرآمین و فنیل اتیل آمین دو ماده اصلی مسبب این مشکل باشند.
اگرچه سایر آمین‌ها نیز ممکن است اثرات مشابهی داشته باشند. در زیر به بررسی منابع برخی آمین‌ها می‌پردازیم. تیرآمین (tyramine) در الکل، برخی پنیرهای مانده، میوه‌ها و سبزی‌های کال و فاسد، خوراک کلم، مخمرها، انواع آجیل، ماهی شور، کنسرو شاه ماهی، خامه‌ترش، آواکادو، سوسیس‌های تخمیری و گوشت‌های مانده یا چرب وجود دارد.
فنیل اتیل آمین (phenylethylamine) در کاکائو، شکلات، پنیرو مواد غذایی‌ای که دارای این سه خوراکی هستند یافت می‌شود. اکتوپامین (octopamine )در مرکباتی مثل لیمو پرتقال، گریپ فروت و غیره یافت می‌شود. مواد غذایی نامبرده از گروه آمین‌ها باعث افزایش آزاد شدن سروتونین در مغز می‌شود و اعصاب مغز را تحریک کرده همچنین ایجاد سردرد می‌کند.
3 – مس: گمان می‌رود مس در متابولیسم آمین‌های فعال کننده رگ‌ها (vasoactive) نقش داشته باشد و احتمال بروز حمله میگرن را افزایش دهد. آجیل‌ها، شکلات، جوانه گندم و صدف خوراکی از منابع غذایی حاوی مس به شمار می‌روند. پرتقال و گریپ فروت و نارنگی باید از رژیم غذایی حذف شوند؛ زیرا مرکبات جذب روده‌ای مس را افزایش می‌دهند و ممکن است در فرآیند آغاز حمله‌های میگرن نقش داشته باشند.
4 – کافئین: زیاد مصرف کردن یا کاهش کافئین در بدن نیز در تشدید میگرن مؤثر است. همچنین ترک ناگهانی مصرف چای و قهوه که هر دو کافئین دارند، ممکن است در برخی اشخاص مستعد، زمینه ساز بروز میگرن باشد.
5 – مواد غذایی چرب و سرخ شده: مواد چرب و مواد غذایی‌ای که با روغن زیاد سرخ می‌شوند، عامل تشدید میگرن هستند.
6 – نیتریت: سوسیس و گوشت نمک سود که به آن‌ها ماده نگهدارنده نیتریت افزوده شده است، نباید مصرف شود، چون می‌توانند عامل بروز میگرن در افراد مستعد باشند.
چی بخوریم!
الف ) مرغ، خروس و بوقلمون از دسته غذاهای کم چرب و غنی از پروتئین هستند. مصرف غذاهای پروتئینی منجر به نوسان میزان قند خون نمی‌شود. گمان می‌رود که کمبود میزان قند خون از جمله عوامل میگرن است. غذاهای پروتئین دار نظیر تخم مرغ، گوشت گاو و حبوبات باید در هر وعده غذایی گنجانده شود. مصرف میان وعده‌های حاوی پروتئین فراوان نیز مفید است.
ب ) سیب، گلابی، گیلاس، زردآلو و انگور میوه‌هایی هستند که مصرف آن‌ها موجب افزایش منظم قند خون می‌شود؛ این میوه‌ها میان وعده‌های غذایی بسیار خوبی برای حفظ و کنترل قند خون هستند. حلیم جو، نان چاودار و حبوباتی نظیر لوبیا قرمز، عدس سبز و قرمز، نخود و لوبیا همگی دارای فیبرهای محلول بوده و به تثبیت قند خون کمک می‌کنند. این غذاها منابع خوب کربوهیدرات بوده و حبوبات نیز منابع خوب پروتئین هستند.
چی نخوریم!
1 – بعضی از مواد شیمیایی و مواد نگهدارنده در مواد غذایی و بعضی از مواد غذایی. خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های خاص از جمله، پنیرهای مانده و قدیمی، غذاهای فرآوری شده، غذاهای شور، نوشیدنی‌های الکلی و مواد افزودنی به خوراکی همچون نیترات (در پپرونی، هات داگ و گوشت‌های دودی وجود دارند)، منو سدیم گلوتامات (معمولا در پنیر یافت می‌شود) می‌توانند محرک حدود ۳۰ درصد بیماری‌های میگرنی باشند.
2 – مصرف بیش از حد کافئین یا قطع ناگهانی مصرف آن می‌تواند باعث ابتلا به سردردهای میگرنی شود. البته توجه شود که تغییرات ناگهانی سطح کافئین خون نگران کننده بوده وگرنه کافئین یکی از خوراکی‌هایی است که برای درمان سردرد شدید میگرنی استفاده می‌شود.
3 – تغییر در الگوی خواب، در بعضی از افراد زیاد خوابیدن یا کم خوابی می‌توانند، محرک بیماری باشند.
4 – عوامل جسمی، فعالیت بدنی شدید شامل رابطه جنسی می‌تواند باعث برانگیختن بیماری میگرن شود.
5 – تغییرات محیطی
6 – داروهای خاص از جمله قرص‌های ضد بارداری و بازکننده عروق.
7 – تغییرات هورمونی در خانم‌ها و دوره‌های قاعدگی
نسل فردا
نویسنده : دریا وفایی