پروتئین ادرار

علل پروتئینوری: گذرا (عفونت، ورزش شدید، سرما، تب، دهیدراتاسیون، نارسایی قلبی، استرس روانی، تشنج)، گلومرولار، توبولار، سرریز ناشی از افزایش تولید.

راهکار بررسی پروتئینوری:

• به‏طور طبیعی کمتر از 150mg پروتئین از طریق ادرار در خلال 24 ساعت دفع می‏شود.
• سه نوع پروتئینوری وجود دارد، که در جدول ذ یل نشان داده شده است:

• به علت استفاده گسترده از نوارهای ادراری، وجود پروتئینوری به سادگی با یک آزمایش ادرار مشخص می‌شود.
• محدودیت‏های معرف‏های نواری در آزمایش پروتئین در جدول ذیل آورده شده است:

• زمانی‏که پروتئینوری وجود دارد باید سایر نتایج تجزیه ادرار نیز مورد ارزیابی قرار گیرد. علاوه بر این، باید آزمایشات عملکرد کلیه نظیر BUN و كراتينين سرم نیز انجام شود. اگر نتایج BUN و كراتينين سرم طبیعی بود و هماچوری وجود نداشت به آن پروتئینوری ایزوله اطلاق می‌شود. در این بیماران باید مجدداً آزمایش پروتئین را با نوار ادراری تکرار نمود که در بسیاری از موارد نتیجه تکرار، منفی خواهد بود، لذا پروتئینوری گذرا یا موقت پدیده‌ای معمول بوده و می‏تواند در اثر یکی از حالات زیر ایجاد گردد:

پروتئینوری گذرا، یک وضعیت خوش‏خیم بوده که به ارزیابی بیشتری نیاز ندارد ولی باید از پروتئینوری دائمی تمایز داده شود، لذا وقتی که نتیجه تکرار آزمایش ادرار، پروتئینوری را تأیید نمود، پروتئینوری از نوع دائمی می‏باشد.

• پروتئینوری دائمی و پروتئینوری همراه با هماچوری و یا نارسایی کلیوی (نارسایی حاد یا مزمن) معمولاً نیاز به ارزیابی بیشتری دارد. بدین منظور مقدار پروتئین ادرار 24 ساعته اندازه‌گیری می‌شود و یا نسبت پروتئین به كراتينين در یک نمونه ادرار راندوم تعیین می‌گردد. ارزیابی معمول، همان اندازه‌گیری پروتئین ادرار 24 ساعته می‌باشد. البته به منظور اطمینان از صحت جمع‏آوری ادرار، حتماً مقدار كراتينين ادرار نیز اندازه‏گیری می‌شود. مقدار طبیعی كراتينين دفع شده در ادرار 24 ساعته در جدول ذیل آورده شده است:

دفع بیش از سه گرم پروتئین در 24 ساعت، مؤید پروتئینوری گلومرولی است و مقادیر کمتر از آن در پروتئینوری گلومرولار، توبولار و یا سرریز دیده می‌شود.

• به‏علت مشکل بودن جمع‏آوری ادرار 24 ساعته، بسیاری ترجیح می‏دهند که نسبت پروتئین به كراتينين را از طریق انجام آزمایش در ادرار راندوم تعیین نمایند. این نسبت، تخمین نسبتاً صحیحی از مقدار پروتئین دفع شده در 24 ساعت است و از تقسیم مقدار پروتئین (بر حسب mg/dl) بر مقدار كراتينين (برحسب mg/dl) محاسبه می‏شود به ‏طور مثال نسبت‏ 4، متناسب با دفع 4gr به ازاي 73m² از سطح بدن در روز می‏باشد.
• مقادیر کمتر از 3 gr/day پروتئینوری ممکن است در پروتئینوری‌های گلومرولار، توبولار و یا سرریز دیده شود. وجود سیلندرهای گلبول قرمز یا گلبول‏های قرمز دیس‏مورفیک در ادرار مؤید پروتئینوری گلومرولار است. اگر هیچ یافته‏ای در تأیید پروتئینوری گلومرولار وجود نداشت الکتروفورز پروتئین ادرار را انجام دهید. در صورتی‏که میزان آلبومین بیش از 70‏% کل پروتئین‌ها را شامل شود وجود پروتئینوری گلومرولی محتمل است و در صورتی که میزان گلبولین‏ها از آلبومین بیشتر ‏باشد، باید به پروتئینوری توبولار یا سرریز توجه نمود. در این بیماران اگر یک قله‏ی منفرد از گلبولین وجود داشته باشد میلوم ‏مولتپل مطرح می‏گردد و اگر چندین قله از گلبولین‏ها وجود داشت، باید پروتئینوری توبولار را مورد نظر قرار داد.
• مقادیر بیش از 3gr/day پروتئینوری نشانه پروتئینوری گلومرولار است. زمانی‏که دفع پروتئین ادرار بیش از 5g/1.73m² در 24 ساعت باشد سندروم نفروتیک مطرح می‏باشد.