اپس از نوشیدن قهوه-حتی قهوه تلخ- قند خون افزایش می یابد. به همین ترتیب، چای سیاه، چای سبز و نوشیدنیهای انرژیزا به دلیل وجود کافئین، قند خون را بالا میبرند و افراد مبتلا به دیابت باید در مصرف آنها احتیاط کنند. واکنش هر فرد متفاوت است؛ بنابراین بهتر است واکنش خود به غذاها و فعالیتها را زیر نظر داشته باشید. البته جالب است بدانید ترکیبات دیگر موجود در قهوه ممکن است به پیشگیری از دیابت نوع 2 در افراد سالم کمک کنند.
غذاهای بدون قند
بسیاری از غذاهایی که برچسب “بدون قند” دارند، سطح قند خون را بالا میبرند. چرا؟ آنها مقدار زیادی کربوهیدراتِ نشاسته دارند. پیش از مصرف روی بستهبندی محصول را بخوانید و میزان کربوهیدرات آن را بررسی کنید. همچنین باید به الکلهای قندی همچون سوربیتول و زایلیتول نیز توجه داشته باشید، شیرینی آنها با کربوهیدرات کمتری نسبت به قند (ساکارز) همراه است، با این وجود ممکن است کربوهیدرات موجود در آنها را برای بالا بردن سطح قند خون کافی باشد.
غذاهای سرشار از چربی و کربوهیدرات
غذاهایی همچون پیتزا، سیبزمینی سرخ کرده و دیگر مواد غذایی که سرشار از چربی و کربوهیدرات هستند میتوانند باعث افزایش سطح قند خون شوند. دو ساعت بعد از مصرف غذا، سطح قند خون خود را بررسی کنید تا متوجه شوید غذاها چه تأثیری بر روی شما میگذارند.
سرماخوردگی شدید
هنگامی که بدن شما با یک بیماری مقابله میکند، سطح قند خون بالا میرود. مقدار زیادی آب یا نوشیدنیهای دیگر بنوشید تا بدن شما مرطوب بماند. اگر بیش از دو ساعت اسهال یا حالت تهوع داشتید با پزشک خود تماس بگیرید. باید بدانید که بعضی از داروها همچون آنتیبیوتیکها و داروهای ضد احتقان که برای باز کردن سینوسها استفاده میشوند میتوانند بر قند خون شما تأثیر بگذارند.
استرس شغلی
ناراحتی، پریشانی و اضطراب شغلی، تأثیر خود را بر شما میگذارد. وقتی شما استرس دارید، بدنتان هورمونهایی را ترشح میکند که میتوانند سطح قند خون را بالا ببرند. این قضیه در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 رایجتر از مبتلایان به دیابت نوع1 است. تمرینات تنفس و آرامش بخشی را بیاموزید. اگر ممکن است موقعیتی را که منجر به استرس شما میشود تغییر دهید.
نانهای شیرین
چه تفاوتی میان خوردن یک تکه نان یا نان شیرین وجود دارد؟ نانهای شیرین بیشتر از نان معمولی کربوهیدرات و کالری دارند. اگر هوس خوردن یک نان شیرین را داشتید، نانی کوچک را انتخاب کنید. بعضی از غذاها بیشتر از آنچه انتظارش را دارید سطح قند خون شما را افزایش میدهند. برای جایگزین کردن مواد غذایی سالمتر با پزشک خود مشورت کنید.
نوشیدنیهای ورزشی
نوشیدنیهای ورزشی طوری طراحی شدند که مایعات بدن شما را جبران کنند. بعضی از آنها به اندازه نوشابه های گازدار مواد قندی دارند. اگر تمرینات ورزشی متوسطی در مدت زمانی کمتر از یک ساعت داشتهاید، نوشیدن آب ساده برای شما کافی است. برای فعالیتهای ورزشی طولانی و شدیدتر یک نوشیدنی ورزشی میتواند مناسب باشد. اما پیش از آن با پزشک خود مشورت کنید تا متوجه شوید کالری، کربوهیدرات و مواد معدنی موجود در یک نوشیدنی ورزشی خاص برای شما مناسب و ایمن است.
میوه خشک شده
میوه، انتخابی سالم برای برنامه غذایی است؛ اما آگاه باشید که میوههای خشک حاوی مقدار زیادی کربوهیدراتهستند که در یک ماده غذایی کوچک گنجانده شدهاند. تنها 2 قاشق غذاخوری کشمش، زغالاخته خشک، و یا گیلاس خشک حاوی کربوهیدراتهای موجود در یک قطعه میوه هستند. سه خرما 15 گرم کربوهیدرات به بدن شما وارد میکند.
استروئیدها و داروهای ادرارآور
یک نوع از داروها – کورتیکواستروئیدها مانند پردنیزولون – میتوانند قند خون شما را افزایش دهند و حتی ممکن است باعث ابتلا به دیابت شوند. استروئیدها برای درمان جوش و تاول، ورم مفاصل، آسم، و… تجویز میشوند. از داروهای ادرارآور برای فشار خون بالا استفاده میشود، در افراد مبتلا به دیابت این داروها باعث افزایش سطح قند خون میشوند. برخی از داروهای ضد افسردگی ممکن است باعث افزایش یا کاهش قند خون شوند.
داروهای سرماخوردگی
داروهای ضد احتقان که حاوی پزودوافدرین یا فنیل افرین هستند میتوانند قند خون را افزایش دهند. داروهای سرماخوردگی گاهی اوقات حاوی قند یا الکل نیز هستند. اگر چه میزان این قند بسیار اندک است اما بهتر است از محصولات بدون قند و بدون الکل استفاده شود. آنتیهیستامینها مشکلی در قند خون ایجاد نمیکنند.
از مصرف سرخود و بیرویه داروها اجتناب کنید.
قرصهای پیشگیری از بارداری
قرصهای ضدبارداری که حاوی استروژن هستند میتوانند روی واکنش بدن به انسولین تأثیر بگذارند. با این حال، زنان مبتلا به دیابت با خیال راحت میتوانند از قرصهای ضدبارداری (OCPs) استفاده کنند. انجمن دیابت آمریکا توصیه میکند از قرصهایی که ترکیبی از نورجستیمیت و استروژن مصنوعی است، استفاده شود. این انجمن اشاره میکند که آمپولهای ضدبارداری و ایمپلنتها برای زنان مبتلا به دیابت بیخطر هستند، هر چند که میتوانند سطح قند خون را تحت تأثیر قرار دهد.
انجام کارهای خانه
تمیز کردن خانه و یا چمنزنی میتواند برای افراد مبتلا به دیابت مفید باشد؛ چرا که قند خون را پایین میآورد. بسیاری از کارهایی که در خانه انجام میدهید فعالیت بدنی در حد متوسط به شمار میآیند و برای سلامت شما مفید هستند. میتوانید از این پس پیاده به فروشگاههای مواد غذایی بروید یا ماشین را کمی دورتر پارک کنید. حتی مقدار کمی ورزش هم خالی از فایده نیست.
ماست
غذاهایی که حاوی باکتریهای سالم هستند، مانند بسیاری از انواع ماست، “پروبیوتیک” نامیده میشوند، آنها میتوانند هضم را بهبود بخشند و قند خون را کنترل کنند. بعضی از ماستها حاوی میوه و مقداری قند اضافه هستند؛ بنابراین مواظب کربوهیدراتهای موجود در آنها باشید. بهترین انتخاب برای شما ماست ساده و بدون قند است.
رژیم گیاهخواری و خام گیاهخواری
بر اساس یک مطالعه، افراد مبتلا به دیابت نوع 2 که شروع به گیاهخواری و خام گیاهخواری کردهاند قند خونشان بهتر کنترل شده و نیاز به انسولین کمتری دارند. مصرف غلات سبوسدار و حبوبات که حاوی فیبر زیادی هستند سرعت هضم کربوهیدراتها را کاهش میدهد. پیش از آن که تغییراتی عمده در رژیم غذایی خود ایجاد کنید با پزشک خود مشورت کنید.
دارچین را فراموش نکنید
برای اینکه غذا عطر و طعمی بهتر داشته باشد به جای اضافه کردن نمک، کربوهیدراتها و کالری، میتوانید دارچین را به مواد غذایی خود اضافه کنید. برخی از مطالعات نشان میدهند دارچین میتواند توانایی بدن در استفاده از انسولین را بهبود داده و قند خون را در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 کاهش دهد. برای تائید این مطالعات امیدوار کننده تحقیقات بیشتری مورد نیاز است، و استفاده افراطی از مکملها نیز میتواند عوارض جانبی ایجاد کند؛ بنابراین بهتر است با پزشک خود در این باره مشورت کنید.
خواب
ممکن است در بعضی افراد مبتلا به دیابت نوع 1، قند خون در طول خواب به اندازه خطرناکی پایین بیاید. بهتر است پیش از خواب و پس از بیدار شدن سطح قند خون خود را بررسی کنید. مصرف یک غذای سبک قبل از خواب ممکن است مفید باشد. در برخی افراد قند خون ممکن است صبح ها -حتی قبل از خوردن صبحانه- افزایش پیدا کند؛ دلیل آن میتواند تغییرات هورمونی و یا پایین آمدن سطح انسولین باشد. انجام آزمون به صورت منظم ضروری است. میتوانید از یک مانیتور قند خون استفاده کنید تا زمانی که قند خون شما بالا یا پایینتر رفت به شما هشدار دهد.
ورزش
فعالیت بدنی برای سلامت شما فوقالعاده مفید است؛ اما افراد مبتلا به دیابت باید آن را با نیازهای فردی خود هماهنگ کنند. اگر آنقدر سخت ورزش کنید که عرق کنید و ضربان قلب شما افزایش پیدا کند، ممکن است قند خون شما بالا رفته و سپس پایین بیفتد. فعالیتهای ورزشی شدید و یا استقامتی میتواند حداقل به مدت 24 ساعت باعث افت قند خون شود. خوردن یک غذای سبک پیش از انجام فعالیتهای ورزشی میتواند مفید باشد. قبل، بعد و در حین ورزش قند خون خود را بررسی کنید.
گرما
در اوج گرمای تابستان بهتر است در خانه و زیر کولر باقی بمانید. گرما باعث میشود کنترل قند خون دشوار شود. شما باید قند خون خود را مرتباً تست کنید و برای پیشگیری از کمآبی بدن مقدار زیادی آب بنوشید. دقت کنید که گرمای زیاد میتواند بر داروها، دستگاه سنجش قند خون و نوار تست شما تأثیر بگذارد؛ بنابراین آنها را در ظهر یک روز گرم در ماشین جا نگذارید.
هورمونهای زنانه
هنگامی که هورمونهای یک زن تغییر میکند، سطح قند خون او نیز تغییر خواهد کرد. لیستی از تغییرات ماهانه سطح قند خون خود را یادداشت کنید تا بهتر متوجه شوید چرخه قاعدگیتان بر شما چه تأثیری میگذارد. تغییرات هورمونی در طی یائسگی ممکن است کنترل سطح قند خون را دشوارتر کند. در مورد خطرات و فواید درمان جایگزینی هورمون با پزشک خود صحبت کنید.
آیا شکر برای شما بد است؟
اگر شما عاشق شیرینی هستید، نباید کاملاً ناامید شوید. لازم نیست برای همیشه از این لذت محروم شوید. شکر سطح قند خون شما را سریعتر از دیگر کربوهیدراتها بالا خواهد برد؛ اما امروزه کارشناسان دیابت میگویند تمام مقدار کربوهیدراتی که مصرف می کنید اهمیت دارند، باید دقت کنید که مقدار کمی شیرینی مصرف میکنید و برای جبران آن دیگر کربوهیدرات ها و کالری های مصرفی خود را کاهش دهید.