اشک، رطوبت و لغزندگی را برای چشم به ارمغان می‌آورد و راحتی آن را تأمین می‌کند. اشک ترکیبی از آب برای رطوبت، روغن برای لغزندگی، مخاط برای پخش شدن رطوبت و همچنین آنتی‌بادی‌ها و پروتئین‌های خاص، برای مقاومت در برابر عفونت‌ها است.
این ترکیبات از غدد خاصی که در اطراف چشم واقع شده‌اند، ترشح می‌شوند. اگر عدم تعادلی در میزان ترکیبات اشک به وجود آید، فرد ممکن است خشکی چشم را تجربه کند.
هنگامی که اشک به اندازه کافی چشم را روان نکند، فرد ممکن است این حالات را تجربه کند:
درد
حساسیت به نور
احساس زبری
احساس وجود جسم خارجی و یا شن و ماسه در چشم
خارش
قرمزی
تاری دید
گاهی اوقات فردی که دچار خشکی چشم است متوجه می‌شود که از چشمش آب می‌آید که این ممکن است گیج‌کننده به نظر برسد. این اتفاق زمانی می‌افتد که مواد روان کننده در چشم به اندازه کافی نباشند.چشم، سیگنالی از طریق سیستم عصبی می‌فرستد تا مواد روان کننده بیشتری ترشح شوند.
در پاسخ، چشم در تلاش برای جبران خشکی پر از اشک اضافی خواهد شد. بااین‌حال، این اشک عمدتاً حاوی آب است و کیفیت روان کنندگی و ترکیبات اشک طبیعی را ندارد. گرچه این اشک اجسام خارجی موجود در چشم را می‌شوید و بیرون می‌برد اما سطح چشم را به درستی نمی‌پوشاند.
چه عواملی باعث خشکی چشم می‌شود؟
دلیل خشکی چشم، علاوه بر عدم تعادل در سیستم جریان اشک، می‌تواند قرار گرفتن در موقعیت‌هایی باشد که لایه اشکی را خشک می‌کند. موقعیت‌هایی همچون خشکی هوا، حرارت، و یا دیگر شرایط زیست‌محیطی.
شرایط دیگری که ممکن است باعث خشکی چشم شوند عبارت‌اند از:
فرایند طبیعی پیری، به خصوص یائسگی
عوارض جانبی برخی داروها مثل آنتی‌هیستامین‌ها و قرص‌های پیشگیری از بارداری
بیماری‌هایی که توانایی ایجاد اشک را تحت تأثیر قرار می‌دهند، مانند سندرم شوگرن، آرتریت روماتوئید، لوپوس و تا حدی دیابت
استفاده طولانی‌مدت از لنزهای چشمی تماسی، انجام بعضی جراحی‌ها روی قرنیه (مانند لیزیک) و مصرف بعضی داروها
مشکلات ساختاری پلک که باعث می‌شود آن‌ها به درستی بسته نشوند.
تماشای طولانی‌مدت تلویزیون و یا استفاده بیش‌ازحد از رایانه، این فعالیت‌ها تعداد دفعات پلک زدن را کاهش و احتمال ابتلا به خشکی چشم را افزایش می‌دهند.
دود سیگار و خوشبوکننده‌های هوا
خشکی چشم چگونه درمان می‌شود؟
اگر چه خشکی چشم قابل درمان نیست، اما برای درمان آن می‌توان اقداماتی انجام داد. در مورد گزینه‌های درمانی با یک متخصص چشم صحبت کنید. درمان خشکی چشم ممکن است شامل:
قطره اشک مصنوعی و پمادهای مخصوص
استفاده از اشک مصنوعی درمان اولیه برای خشکی چشم است. اشک مصنوعی را می‌توانید به راحتی از داروخانه‌ها تهیه کنید. اگر خشکی چشم شما مزمن است حتی زمانی که در چشمتان احساس مشکل نمی‌کنید نیز از اشک مصنوعی استفاده کنید تا آن‌ها را مرطوب و لغزنده نگه دارد. اگر چشم شما زمانی که خواب هستید خشک می‌شود می‌توانید شب‌ها از یک روان کننده ضخیم‌تر مانند پماد استفاده کنید.
جلوگیری از تبخیر سریع اشک
اشک هم مانند هر مایع دیگری تبخیر می‌شود، بنابراین هوای مرطوب به بهبود خشکی چشم کمک می‌کند. به همین دلیل از هر طریق كه می‌توانید رطوبت هوایی را كه در فضایی بسته به مدت طولانی در تماس با چشمانتان است، بالا ببرید. برای این کار می‌توانید از دستگاه بخور یا حتی یك كتری آب روی بخاری استفاده كنید. در زمستان‌ها که از دستگاه‌های گرم‌کننده استفاده می‌شود، می‌توان با مرطوب نگه داشتن محیط از تبخیر سریع اشک جلوگیری کرد.
استفاده از عینک‌های محافظ
استفاده از این عینک‌ها در روزهایی که باد می وزد نیز می‌تواند تا حدی مانع خشکی چشم شود. افرادی که دچار خشکی چشم هستند باید تا حد امکان از رفتن به مکان‌های خیلی گرم، بادخیز و پر دود اجتناب کنند.
محدود کردن استفاده از لنزهای تماسی
در صورت استفاده از لنز حتماً با عارضه خشكی چشم مواجه شده‌اید. استفاده بیش‌ازحد از لنز، مانع نفس کشیدن چشمانتان خواهد شد. به همین دلیل هر از گاهی به چشمان خود استراحت دهید و هر چند روز یک‌بار به جای لنز دوباره از عینك استفاده كنید.
همچنین درباره آلرژی نیز بخوانید
کمپرس گرم
کمپرس گرم و شستن پلک‌ها با شامپوی بچه باعث می‌شود چشم شما لایه‌ی ضخیم‌تر و ثابت‌تری از مواد روان کننده را داشته باشد. گرما سبب می‌شود چربی سخت شده در غدد اشك، روان و آزاد شود و به مرطوب شدن چشم‌ها كمك می‌كند. تمیز کردن چشم نیز میزان باکتری‌هایی که چربی چشم را از بین می‌برند، کاهش می‌دهد.
ماساژ چشم
افرادی كه به چشمان خود استراحت داده و روزانه به مدت 10 دقیقه چشمان خود را نرمش می‌دهند، 30 درصد كمتر از سایرین به مشكلات چشم از جمله خشكی مبتلا می‌شوند.
انسداد موقت punctal
گاهی اوقات ضروری است که برای نگه داشتن اشک در چشم مجرای تخلیه اشک بسته شود. در این روش، جراح چشم پزشک کانال‌های خروجی اشک را که به بینی راه دارند، به طور موقت یا دائم مسدود می‌کند. با این کار اشک ساخته شده، در چشم ذخیره می‌شود و مدت طولانی‌تری روی چشم باقی می‌ماند.
دیگر درمان‌ها و تغذیه
درمان‌های دیگر، شامل استفاده از قطره‌های چشمی استروئید، را می‌توان برای مدت کوتاهی به عنوان مکمل سایر اقدامات و درمان‌های بلند مدت مورد استفاده قرار داد. شواهد روزافزونی در دست است که نشان می‌دهد افزایش مصرف روغن ماهی و امگا 3 می‌تواند برای افراد مبتلا به خشکی چشم بسیار مفید باشد.