ویتامین d در چه غذاهایی است؟,ویتامین دی ۵۰۰۰۰,آمپول ویتامین d,منابع غذایی ویتامین d,عوارض کمبود ویتامین d,قرص ویتامین d,ویتامین d در بارداری,جنحوه تزریق,آمپول ویتامین d3,آمپول ویتامین d3 برای کودکان,ویتامین دی در چه غذاهایی است,عوارض کمبود ویتامین d3,منابع ویتامین d3,فرق ویتامین d و d3,ویتامین d3 در چه مواد غذایی وجود دارد.
ویتامین D ویتامین محلول در چربی است. ویتامین D2 و D3 مهم‌ترین نوع آن برای بدن است و به اشکال مختلف ترکیب می‌شود:
ویتامین D2 از گیاهانی که مصرف می‌کنیم مانند قارچ روییده شده در معرض نور خورشید، مواد غذایی غنی‌سازی شده و مکمل‌های ویتامین D2 تأمین می شود.
ویتامین D3 هنگامی‌که در معرض نور خورشید ماوراءبنفش B قرار می‌گیریم، در بدن ترکیب می‌شود؛ همچنین زمانی که غذاهای غنی‌سازی شده ،غذاهای حیوانی مانند ماهی چرب،روغن کبد ماهی ، تخم‌مرغ و… و یا مکمل‌های ویتامین D3 مصرف می‌کنیم. با ترکیب شدن ویتامین D3 یا D2 در کلیه‌ها یک نوع ویتامین Dفعال به نام کالسیتریول به وجود می‌آید.
ویتامین D اضافه که در بدن تولید می‌شود، در بافت‌های چرب و کبد ذخیره می‌شود و بدن را به منبع تأمین‌کننده ویتامین D مجهز می‌کند. زمانی که این ویتامین به‌اندازه کافی تولید نمی‌شود، بدن از این منبع استفاده می‌کند.
نقش اصلی ویتامین Dچیست؟
ویتامین D نقش مهمی دارد ، امکان جذب و متابولیسم کلسیم و فسفر را که برای بدن ما حیاتی است فراهم می کند. استخوان را سالم نگه می‌دارد و خطر بروز بیماری قلبی، بیماری قند و بعضی از انواع سرطان را کاهش می‌دهد.
به علاوه ، نتایج مطالعات نشان می‌دهد، این ویتامین به حفظ عملکرد مغز کمک می‌کند ، از سیستم ایمنی حمایت می‌کند، وزن سالم بدن را حفظ می‌کند و خطر بروز نرمی استخوان را کاهش می‌دهد.
بهترین راه برای اندازه‌گیری میزان ویتامینD در بدن، انجام آزمایش خون است .
دلایل کمبود ویتامین D
تابش کم نور آفتاب
در برخی از نقاط دنیا اغلب در شمال که تابش نور خورشید کم است، افراد دچار کمبود این ویتامین می‌شوند که با مصرف مکمل برطرف می شود. همچنین افرادی که کمتر در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند از جمله به دلیل خارج نشدن از منزل یا استفاده از پوشش کامل، عدم تحمل نور خورشید و … با کمبود این ویتامین مواجه می شوند.
داشتن پوست تیره‌تر
افرادی که پوست تیره‌تر دارند، ممکن است بیشتر از دیگران نیاز داشته باشند که در معرض تابش آفتاب قرار بگیرند.
افراد مسن بالای ۶۵ سال
نتایج بررسی بالینی نشان می دهد در افراد مسنی که در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند ، نسبت به جوانان ۷۵درصد ویتامین D کمتری تولید می شود.
کمبود مصرف مکمل
اگر یکی از نکات ذکر شده در مورد شما صحت دارد، بدانید که با کمبود ویتامین Dمواجه هستید.
مواد غذایی سرشار از ویتامین D مانند ماهی، تخم‌مرغ، پنیر و غذاهای غنی‌سازی شده می‌تواند مفید باشد اما حجم ویتامین D آن بسیار کم است بنابراین برای افزایش سطح ویتامین D ، مصرف مکمل آن ضروری است.
عواقب کمبود ویتامین D
بیشتر افراد مبتلا به کمبود ویتامین D ،با هیچ نوع علامتی رو به رو نمی شوند و به همین دلیل به این مشکل پی نمی برند. اما گاهی کمبود این ویتامین مهم عوارضی ایجاد می کند که می تواند نشان دهنده این مشکل باشد؛ این عوارض عبارتند از:
درد عضله و مفاصل
استخوان‌درد
ضعف یا خستگی ،احساس خستگی هنگام تردد به محل کار یا مسافرت
افسردگی
عفونت‌های مکرر
این علایم را می‌توان به‌راحتی با مشکلات دیگر از جمله مشغله کاری اشتباه گرفت ؛ به همین دلیل به آن بی توجهی می شود. بیشتر این علایم روی سلامت فرد تأثیر منفی می گذارد.
بهترین منبع ویتامین Dچیست؟
نور خورشید، بهترین منبع ویتامین D است. اگرچه نباید خود را بدون محافظ در معرض نور خورشید قرارداد.
بهترین زمان برای قرار گرفتن در معرض نور خورشید وسط روز است. پس از استفاده به مقدار کم از کرم ضد آفتاب، هفته‌ای ۳-۲ بار به مدت ۳۰-۱۵ دقیقه در معرض نور خورشید قرار بگیرید. هر چه بیشتر در معرض تابش نور خورشید قرار بگیرید، بدن ویتامین D بیشتری ترکیب می‌کند.
بهترین منبع غذایی ویتامین D
تخم‌مرغ،سالمون و ماهی‌های چرب دیگر مانند تن و ساردین.ماست و پنیر.قارچ ،مواد غذایی غنی‌سازی شده و به عمل آماده
مکمل ها
مصرف روزی ۱۰ میکروگرم مکمل همراه با برنامه غذایی غنی از این ویتامین به‌ویژه در فصل زمستان به بزرگسالان توصیه می‌شود.
خطر مصرف ویتامین D بیش‌ازحد:
اگرچه مواد غذایی و نور خورشید نمی تواند عارضه داشته باشد اما مکمل مصرفی نباید بیش از ۱۰ میکروگرم باشد. مصرف روزی بیش از ۱۰۰ میکروگرم می‌تواند مضر باشد.
ویتامین دی در واقع هورمونی موسوم به هورمون استروئید است، و چنانچه پوست در معرض نور خورشید قرار گیرد به واسطه‌ی کلسترول در بدن تولید می‌شود.
به همین دلیل، اغلب ویتامین D منسوب به ویتامین نور خورشید است.
اما از آنجایی که این روزها امکان قرار گرفتن در معرض نور خورشید به حد کفایت وجود ندارد، ضرورت ایجاب می‌کند که افراد ویتامین دی را از برنامه‌ی غذایی( یا مکمل‌ها) تامین نمایند.
مصرف ویتامین D از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا برای سلامت کامل ضروریست.
متاسفانه، تعداد انگشت‌شماری از غذاها حاوی مقادیر عمده‌ای ویتامین D هستند، به همین دلیل کمبود این ویتامین بسیار شایع است.
در واقع، بر اساس آمار منشر شده در سالهای ۲۰۰۶-۲۰۰۵، به طور قطع بیش از ۴۱.۶٪ از جمعیت امریکا از کمبود این ویتامین یا این هورمونِ حیاتی رنج می‌برند.
در این مقاله هر آنچه باید درباره‌ی ویتامین D بدانید گنجانده شده است.
ویتامین D چیست؟ (نقش ویتامین دی)
ویتامین D در زمره‌ی ویتامین‌های محلول در چربی( A,D,EوK) به شمار می‌رود، این بدان معناست که در چربی یا روغن حل می‌شود و می‌تواند برای مدت طولانی در بدن ذخیره گردد.
در واقع ۲ نوع اصلی از آن در مواد غذایی یافت می‌شود.
ویتامینD3 ( کالی کلسیفرول): که در برخی مواد غذایی حیوانی از جمله ماهی‌های چرب و سفیده‌ی تخم‌مرغ یافت می‌شود.
ویتامینD2 ( ارگو کلسیفرول): که در گونه‌های نادری از برخی قارچ‌ها یافت می‌شود.
از این دو نوع، ما به D3 نیازی بیشتری داریم زیرا تاثیر آن در افزایش سطح ویتامین D خون دو برابر D2 است.
نقش ویتامین D در بدن چیست؟
ویتامین D ابتدا کاملا بی‌فایده است.
فعال شدن آن مستلزم پیمودن دو مرحله تغییر است.
ابتدا در کبد به کلسیفدیول یا ویتامین۲۵(هیدروکسی) D بدل می‌شود. بدین شکل در بدن ذخیره می‌گردد.
سپس در اغلب مواقع در کلیه‌ها به کالسیترویل یا به ویتامین ۱.۲۵ ( هیدروکسی) D2 تبدیل می گردد. این همان شکل فعال یا به تعبیری هورمون استروئید از ویتامین D است.
کالسیترویل در سرتاسر بدن حرکت می‌کند و به هسته‌‌‌ی سلولی می‌رسد. در آنجا با گیرنده‌هایی موسوم به گیرنده‌های ویتامین D که تقریبا در تک تک سلول‌های بدن یافت می‌شوند، فعل و انفعالاتی دارد.
هنگامی که شکل فعال ویتامین D از سوی این گیرنده‌ها محصور شود، برخی ژن‌ها را به جریان انداخته و برخی دیگر را از کار می‌اندازد و منجر به تغییراتی سلول می‌گردد. عملکرد آن مشابه با عملکرد اغلبِ هورمون‌های استروئیدی دیگر است.
تاثیرِ ویتامین D بر سلول‌های مختلفی که مرتبط با سلامت استخوان‌هاست، بسیار مشهور است، زیرا به سلول‌های روده فرمان جذب کلسیم و فسفر را می‌دهد.
اما دانشمندان اخیرا دریافتند که که این ویتامین در تمام فرایندهای دیگری که در بدن اتفاق می‌افتد نیز دخالت دارد، از جمله عملکرد سیستم ایمنی بدن و مقابله با سرطان.
بنابراین افرادی که با کمبود ویتامین D مواجهند، در واقع با کمبود کالسیترویل روبرو هستند( هورمون استروئید)، بدین ترتیب از کمبود یکی از هورمون‌های اساسی بدن رنج می‌برند.
نور خورشید بهترین روش برای جذب ویتامین D است.
هنگامی که پوست در معرض نور خورشید قرار گیرد، به واسطه‌ی کلسترول امکان تولید ویتامین D در پوست به وجود می‌آید. اشعه‌های ماوراء بنفش خورشید با طول موج ۲۸۰ تا ۳۲۰ انرژی مورد نیاز برای چنین واکنش‌هایی را فراهم می‌آورد.
چنانچه در مناطقی زندگی می‌کنید که پرتو خورشید در تمام طول سال فراوان است، احتمالا با خارج شدن از منزل در طی روز و چندبارحمام آفتاب در هفته می‌توانید ویتامین D مورد نیاز بدنتان را تامین نمائید.
به یاد داشته باشید که باید بخش اعظمی از بدن شما در معرض نور خورشید قرار گیرد. چنانچه فقط صورت و دست‌های شما در معرض نور باشد، قطعا ویتامین D چندانی تولید نخواهد شد.
همچنین، در صورت استفاده از عینک یا ضد آفتاب، تولید ویتامین D به حداقل و گاهی به صفر می‌رسد.
همین امر تردیدهایی در باب توصیه‌ها مبنی بر استفاده از ضد آفتاب برای مقابله با سرطان پوست بر جای می‌گذارد. استفاده از ضد آفتاب منجر به کمبود ویتامین D در بدن خواهد شد و عدم استفاده از آن منجر به بروز بیماری‌های دیگر می‌شود.
چنانچه مایلید ویتامین D بدن خود را از نور خورشید تامین نمائید، اطمینان حاصل کنید که به هیچ وجه دچار آفتاب سوختگی نمی‌شوید.
گرچه نور خورشید سالم است اما آفتاب سوختگی فرایند پیری پوست را تشدید کرده و خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می‌دهد.
چنانچه باید برای مدت طولانی در معرض نور خورشید قرار بگیرید، ۱۰ تا ۳۰ دقیقه‌ی ابتدایی را بدون کرم ضد آفتاب سپری کنید اما پس از این زمان ( البته بستگی به حساسیت پوست شما دارد) و پیش از آنکه دچار آفتاب سوختگی شوید، کرم ضد آفتاب بزنید.
امکان ذخیره‌ی ویتامین D برای مدت طولانی، بین یک هفته تا چند هفته، در بدن وجود دارد، بنابراین برای تامین این ویتامین کافیست هر از گاهی در معرض نور خورشید قرار بگیرید.
همانطور که می‌دانید در تمامی کشورها فعالیت خورشید یکسان نیست. بنابراین افرادی که در مناطقی زندگی می‌کنند که از نور خورشید بی‌بهره‌اند( از جمله خود من) ضرورتا باید ویتامین D بدن خود را از مواد غذایی و مکمل‌ها، علی‌الخصوص در فصل زمستان، تامین کنند.
تعداد اندکی از مواد غذایی حاوی مقادیر زیادی از این ویتامین هستند.
ویتامین D موجود در مواد غذایی
گرچه ماهی‌های چرب همانند سالمون، ماهی خالخالی، شمشیر ماهی، قزل‌آلا، تن و ساردین منابع قابل توجهی از این ویتامین قلمداد می‌شوند، اما برای تامین ویتامین D در حد کفایت باید آنها را یک روز در میان در وعده‌های خود بگنجانید.
تنها منبع مغذی بسیار مفید برای تامین ویتامین D، روغن جگر ماهی از قبیل روغن جگر ماهی کاد می‌باشد که هر یک از قاشق آن حاوی دو برابر میزان روزانه‌ی مورد نیاز بدن است.
به یاد داشته باشید که محصولات لبنی و حبوبات اغلب سرشار از ویتامین D هستند.
انواع نادری از قارچ‌ها نیز حاوی ویتامین D می‌باشند و همچنین سفیده‌ی تخم مرغ حاوی مقدار اندکی از این ویتامین را داراست.
کمبود ویتامین D مشکلی خطیر است.
کمبود ویتامین D یکی از شایع‌ترین نمونه‌های کمبود مواد مغذیست.
کمبود این ویتامین برای برخی از افراد خطر جدی‌تریست. گرچه کمبود ویتامین D به طور میانگین ۴۱.۶٪ است اما این آمار در سیاهپوستان به ۸۲.۱٪ و در اسپانیول‌ها به ۶۲.۲٪ می‌رسد.
کمبود این ویتامین، افراد سالخورده را بیش از دیگران تهدید می‌کند.
افراد مبتلا به بیماری‌های خاص نیز احتملا با کمبود ویتامین D روبرو هستند. یکی از مطالعات در این زمینه نشان داد که ۹۶٪ از بیمارانی که دچار حمله‌ی قلبی شدند از کمبود ویتامین D رنج می‌بردند.
متاسفانه، کمبود ویتامین D، اپیدمی خاموش است. علائم آن معمولا مرموزند و بروز آن گاهی سالها و دهه‌ها به طول می‌انجامد.
یکی از مشخص‌ترین علائم کمبود ویتامین D بیماری استخوان موسوم به نرم‌استخوانی است که در کودکان و افرادی که در کشورهای در حال توسعه زندگی می‌کنند، بسیار شایع است.
به همین علت برای توسعه‌ی سلامت عمومی، طرحی مبنی بر تقویت مواد غذایی با ویتامین D آغاز شده تا در جوامع غربی خطر ابتلا به نرمی استخوان را ریشه‌کن نماید.
کمبود این ویتامین با تحلیل استخوانی، کاهش تراکم استخوان و خطر ابتلا به زوال و شکستگی استخوان در سالمندان همراه است.
همچنین مطالعات حاکی از آن است که خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، دیابت( نوع ۱ و ۲)، سرطان، زوال عقل و بیماری‌های خود ایمنی همانند تصلب بافت‌های چندگانه در افرادی که با کمبود ویتامین D مواجهند، بیش از دیگران است.
در عین حال کمبود ویتامین D خطر مرگ و میر را به شدت افزایش می‌دهد.
اما اینکه کمبود ویتامین D حقیقتا باعث بروز چنین بیماری‌هایی می‌شود یا خیر، و اینکه آیا افرادی که از کمبود ویتامین D رنج می‌برند بیش از دیگران در خطر ابتلا به چنین بیمارهایی هستند یا خیر در هاله‌ای از ابهام است.
مزایای مصرف ویتامین D به مقدار فراوان
در سالها و دهه‌های اخیر توجهات قابل ملاحظه‌ای به ویتامین D معطوف گشته است.
تحقیقات در این زمینه مستلزم صرف هزینه‌های کلانی می‌باشد و البته هزاران تحقیق در این زمینه صورت پذیرفته است.
در اینجا برخی از مزایای بالقوه‌ی مصرف ویتامین D به مقدار فراوان را برایتان برمی‌شماریم:
تحلیل استخوانی، زوال و شکستگی استخوان: مصرف این ویتامین به مقدار فراوان موجب پیشگیری از تحلیل، زوال و شکستگی استخوان در سالمندان می‌گردد.
قدرت بدنی: مصرف مکمل‌های ویتامین D هم قدرت فیزیکی بالاتنه و هم پایین‌تنه را افزایش می‌دهد.
سرطان: مصرف ویتامین D می‌تواند عامل پیشگیرانه‌ای در بروز سرطان قلمداد گردد. یکی از مطالعات در این زمینه نشان می‌دهد که مصرف ۱۱۰۰ واحد بین‌المللی از آن همراه با کلسیم خطر ابتلا به سرطان را تا ۶۰٪ کاهش می‌دهد.
افسردگی: مطالعات حاکی از آن است که مصرف مکمل‌های ویتامبن D تا حدی موجب کاهش علائم بالینی افسردگی می‌شود.
دیابت نوع۱: در یکی از مطالعات نشان داده شد که مصرف ۲۰۰ واحد ویتامین D در روز خطر ابتلا به دیابت نوع ۱ را تا ۷۸٪ کاهش می‌دهد.
مرگ و میر: برخی از مطالعات دال بر آن است که مصرف مکمل‌های ویتامین D خطر مرگ و میر را در طول مدت مطالعه کاهش داد و مصرف مکمل‌ها عمر بیشتری به شرکت‌کنندگان در مطالعه بخشید.
آنچه در اینجا بیان می‌شود تنها نوک کوه یخی است.( گوشه‌ای از مزایای ویتامین D می‌باشد).
کمبود ویتامین D با بروز انواع بیماری‌ها مرتبط است و مصرف مکمل‌های آن از فواید بی‌شماری برخوردار است.
با این وجود به یاد داشته باشید که بسیاری از موارد ذکر شده، به طور قطع اثبات نشده است. بر اساس مقاله‌‌ی منشر شده در سال ۲۰۱۴ اثبات مزایای آن مستلزم شواهد بیشتریست.
میزان مصرف صحیح چقدر است؟
تنها روش برای آگاهی یافتن از اینکه دچار کمبود ویتامین D هستید یا خیر و اینکه نیازی به مصرف مکمل دارید یا خیر، آزمایش خون است.
پزشک شما آزمایشاتی مبنی بر اندازه‌گیری میزان کلسیفدیول یا ویتامین D25 ( هیدروکسی) برایتان می‌نویسد. هر نتیجه‌ی پایین‌تر از ۱۲ نانوگرم یا میلی‌لیتر، کمبود ویتامین D تلقی می‌شود و هر رقمی بیش از ۲۰ نانوگرم یا میلی لیتر حاکی از میزان آن در حد کفایت است.
میزان مصرف توصیه‌شده در روز برای امریکایی‌ها به قرار زیر است:
- ۴۰۰ واحد( ۱۰ میکرو گرم) برای نوزادان بین ۰ تا ۱۲ ماهه.
- ۶۰۰ واحد( ۱۵ میکروگرم) برای کودکان و بزرگسالان بین ۱ تا ۷۰ سال.
- ۸۰۰ واحد( ۲۰ میکروگرم) برای سالمندان، زنان باردار و زنان در طول مدت شیردهی. .
گرچه بر اساس اعلان رسمی مرکز سلامت، هر رقمی پایین‌تر از ۱۲ میلی‌لیتر ویتامین D در خون، دال بر کمبود ویتامین D می‌باشد اما بسیاری از متخصصان بر این باورند که برای حفظ سلامت کامل و پیشگیری از بیماری‌ها این رقم باید بیش از ۳۰ میلی لیتر باشد.
بعلاوه، بسیاری از پزشکان اعتقاد دارند که میزان توصیه‌شده در روز نیز اندک است و افراد برای حصول حد نصاب نیازمند مقدار بیشتری ویتامین D در روز هستند.
بر اساس اعلان انجمن پزشکی امریکا، حداکثر میزان مورد نیاز برای سلامت ۴۰۰۰ واحد، معادل ۱۰۰ میکروگرم، می‌باشد.
برای افرادی که با خطر کمبود ویتامین D مواجهند، این میزان کفایت می‌کند. گاهی اوقات برخی از پزشکان حتی مقداری بیش از این نیز تجویز می‌کنند.
البته مطمن شوید که ویتامین D3 مصرف می‌کنید و نه ویتامین D2.
کپسول‌های ویتامین D3 در اغلب داروخانه‌ها یافت می‌شود اما یکی از برترین روش‌های تهیه‌ی آن خرید از سایت Amazon است.
ویتامین A، K2 و منیزیم نیز به همان اندازه مهمند.
حتما به یاد داشته باشید که مواد مغذی به تنهایی کارایی ندارند.
عملکرد بسیاری از آنها منوط به عملکرد دیگریست و افزایش مصرف یکی از این مواد مغذی مستلزم مصرف بیشتر نوع دیگری از آنهاست.
برخی از تحقیقات ادعا می‌کنند که عملکرد ویتامین‌های محلول در چربی به یکدیگر مرتبط است و به همین دلیل مصرف بیشتر ویتامین A مستلزم افزایش جذب ویتامین K2 و مصرف مکمل‌های ویتامین D3 به طور همزمان است.
این امر به ویژه در ارتباط با ویتامین K2 ، ویتامینی محلول در چربی که اکثر مردم با کمبود آن روبرو هستند، از اهمیت به خصوصی برخوردار است.
جذب منیزیم برای عملکرد ویتامینD نیز ضروریست. منیزیم یکی از مواد معدنی مهمیست که در برنامه‌های غذایی مدرن جایگاهی ندارد.
مصرف بیش از حد آن چه عواقبی در پی دارد؟
در واقع مصرف بیش از حد ویتامین D، افسانه‌ای بیش نیست.
مسمومیت ناشی از ویتامین D بسیار نادر است و تنها در مواردی که فرد دیوانه‌وار و به مدت طولانی این ویتامین را دریافت نماید، رخ می‌دهد.
من به شخصه در منطقه‌ای زندگی می‌کنم که تابش نور خورشید در آن بسیار کم است، بنابراین روزانه بین ۴۰۰۰ تا ۵۰۰۰ واحد ویتامین D3 را با مصرف مکمل‌ها دریافت می‌کنم.
سالهاست همین رویه را در پیش گرفته‌ام و آن را یکی از عناصر حیاتی در استراتژ‌های سلامت خودم تلقی می‌کنم.
ویتامین D؛ نیاز بیشتر از میزان دریافت
متاسفانه معلوم نیست که آیا این میزان حداقل هم برای تامین نیاز روزمره ما کفایت می‌کند یا خیر. بسیاری از دانشمندان معتقدند که نیاز ما به ویتامین D بسیار بیشتر از میزانی است که تصور می‌شود و کمبود این ویتامین عامل بسیاری از بیماری‌هاست.
از سال ۲۰۱۲ حداقل میزان روزانه ۲۰ میکروگرم ویتامین D برای افراد بزرگسال تعیین شده است. چنانچه این مقدار ویتامین قرار باشد تنها از طریق تغذیه تامین شود، باید روزانه ۲۰۰ گرم ساردین، دو کیلوگرم پنیر و ۷۰۰ گرم تخم‌مرغ یا ۵۰۰ گرم گوشت گوساله مصرف شود.
دانشمندان برای مبتلایان به برخی بیماری‌ها میزان بیشتری ویتامین D توصیه می‌کنند؛ برای مثال افراد مبتلا به ام اس باید روزانه ۱۸۰ میکروگرم و برای پیشگیری از ابتلا به سرطان مقدار ۲۴۰ میکروگرم مصرف کنند.
نور خورشید بهترین منبع ویتامین D نور خورشید از جمله منابع اصلی تامین ویتامین D است. قرار گرفتن روزانه ۱۵ تا ۱۲۰ دقیقه در برابر نور مستقیم آفتاب (بسته به رنگ پوست، عرض جغرافیایی، سطحی که در معرض نور قرار می‌گیرد و شدت تابش خورشید) می‌تواند ۵۰۰ میکروگرم ویتامین D یا بیشتر برای بدن تامین کند.
کمبود ویتامین D و خطر ابتلا به بیماری‌ها
در دهه‌های گذشته پزشکان تصور می‌کردند ویتامینD تنها برای استحکام استخوان‌ها و دندان‌ها لازم است؛ اماپژوهش‌ها ثابت کرده‌اند که این ویتامین نقش‌های گوناگونی در سلامتی انسان دارد و کمبود آن می‌تواند به‌طور چشمگیری خطر ابتلا به بیماری‌ها را افزایش دهد. متاسفانه روش زندگی در جوامع امروزی، سرگرمی‌های اوقات فراغت و فعالیت‌های شغلی که در فضاهای دربسته انجام می‌شود در ابتلا به کمبود ویتامین D نقش دارند و تنها افراد معدودی از اهمیت و نقش این ویتامین آگاهی دارند.
علائم کمبود ویتامین D
سرماخوردگی و بیماری‌های تنفسی: بهترین روش تشخیص کمبود احتمالی ویتامین D آزمایش خون است. کاهش میزان این ویتامین در بدن منجر به دردها و نارسایی‌های زیر می‌شود:
در پژوهشی که گزارش آن در مجله Cambridge Journals منتشر شده است، کمبود ویتامینD در کودکان موجب بیماری‌های تنفسی می‌شود و میزان ذخیره کافی ویتامین D تعداد دفعات بروز بیماری‌های تنفسی را در کودکان کاهش می‌دهد.
ضعف عضلانی: براساس بررسی‌های دکتر میشائل اف هولیک، پژوهشگر بیماری‌های مرتبط با کمبود ویتامین D، کارکرد مطلوب عضلات زمانی امکان‌پذیر است که گیرنده‌های ویتامین D میزان کافی از این ویتامین را در بدن آزاد کنند.
بیماری پسوریازیس: پژوهش‌ها نشان داده‌اند که ویتامین D می‌تواند در درمان بیماری پسوریازیس موثر باشد. از آنجا که این ویتامین از رشد و تکثیر بیش از حد سلول‌ها در بدن جلوگیری می‌کند و با توجه به‌اینکه در این بیماری سلول‌های پوستی به‌طور غیرطبیعی تکثیر می‌شوند، کمبود ویتامین D نیز موجب تشدید علائم بیماری می‌شود.
نارسایی کلیوی مزمن: بنا بر نظر دکتر میشائل اف هولیک بیمارانی که از نارسایی کلیوی مزمن رنج می‌برند نیز قادر نیستند به‌طور فعال ویتامین D در بدن تولید کنند؛ به‌خصوص اگر تحت درمان دیالیزی قرار دارند. این افراد باید به‌منظور سوخت‌وساز کلسیم در بدن ویتامین D3 مصرف کنند تا خطر ابتلا به بیماری استئودیستروفی (اختلال سوخت‌وساز مواد معدنی که منجر به بیماری‌های استخوانی ناشی از نارسایی کلیه می‌شود) را کاهش دهند و ترشح هورمون پاراتورمون تنظیم شود.
ویتامین D باعث جذب کلسیم می‌شود و هورمون پاراتورمون موجب ثابت‌ماندن مقدار کلسیم در خون می‌شود. هنگامی که میزان ویتامین D موجود در بدن کاهش یابد، پاراتورمون کلسیم لازم خون را از استخوان‌ها می‌گیرد.
دیابت: نتایج تحقیقات نشان داده‌اند که حفظ میزان ویتامین D لازم از بدو تولد خطر ابتلا به دیابت در بزرگسالی را تا ۸۰درصد کاهش می‌دهد.
آسم: ویتامین D همچنین باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری آسم می‌شود. نتیجه پژوهش‌های دانشمندان ژاپنی روی دانش‌آموزان نشان می‌دهد استفاده از مکمل‌های ویتامین D به‌طور چشمگیری در کاهش بروز آسم نقش دارند.
پارودنتیت: بیماری‌های مزمن لثه (پیوره) که با تورم و خونریزی همراه هستند می‌توانند به‌وسیله ویتامینD تحت کنترل درآیند. ویتامین D باعث تحریک تولید دفنزین و کاتلیسیدینی در بدن می‌شود. این دو پپتیدهای ضدمیکروبی روی غشای مخاطی قرار می‌گیرند و در برابر باکتری‌ها مقاومت و از بروز پارودنتیت جلوگیری می‌کنند.
بیماری‌های قلبی‌عروقی: بیماری‌های قلبی و فشارخون نیز با کمبود ویتامین D در ارتباط هستند. بررسی‌ها نشان داده‌اند کاهش میزان این ویتامین عامل موثری در افزایش فشارخون است.
اسکیزوفرنی و افسردگی: از آنجا که کارکرد مطلوب مغز به‌میزان کافی ویتامین D در بدن وابسته است، کمبود آن خطر ابتلا به اسکیزوفرنی و افسردگی را افزایش می‌دهد. میزان کافی ذخیره ویتامین D در دوران بارداری و نیز کودکی برای تحریک گیرنده‌های این ویتامین در مغز و رشد آن ضروری
است.
کمبود ویتامین D و خطر افزایش سرطان مثانه
نتایج یک مطالعه جدید نشان می دهد، افرادی که کمبود ویتامین D دارند بیشتر در معرض خطر سرطان مثانه هستند.
میزان پایین ویتامین D مانع از مقابله سیستم ایمنی با سلول‌های غیرطبیعی در مثانه می‌شود.به گفته محققان انگلیسی و به نقل از سایت یاهو نیوز، این ماده مغذی به طور عمده با قرار گرفتن در معرض نور آفتاب روی پوست تولید می‌شود. در برخی مواد غذایی مانند ماهی‌های روغنی، گوشت قرمز، جگر، زرده تخم‌مرغ و چربی غنی‌شده و غلات صبحانه نیز موجود است.
ویتامین D نقش کلیدی در کنترل میزان سطح کلسیم و فسفات ، استخوان‌ها، دندان‌ها و عضلات دارد.مطالعات قبلی کمبود این ویتامین را با بروز مشکلات متعددی ازجمله بیماری‌های قلبی عروقی، اختلال شناختی، شرایط خود ایمنی و سرطان ارتباط داده است.
کمبود این ویتامین در افراد مسن شایع‌تر است و نیمی از موارد جدید در افراد بالای ۷۵سال تشخیص داده می‌شود.در هفت مورد از ده مورد، سلول‌های سرطانی در داخل دیواره مثانه باقی می ماند و بیشتر بیماران زنده می‌مانند.اما در صورت سرایت کردن به عضله مثانه یا در اطراف بدن ، می‌تواند کشنده باشد.
ویتامین D و بیماری ام اس (MS)
سالهاست محققان طی بررسی‌های مختلف برای اثبات یک ادعا تلاش می‌کنند، اما هنوز مطمئن نیستند که باید آن ادعا را ثابت‌شده بدانند یا نه. بحث بر سر تاثیر ویتامین D در بالا رفتن آمار مبتلایان به بیماری ام‌اس است. آمارها نشان می‌دهد که حداقل ۷۰ هزار ایرانی به ام‌اس دچار هستند و بعید نیست در سالهای آینده تعداد مبتلایان به این بیماری بیشتر هم شود. از سوی دیگر محققان در بررسی‌های مختلف ثابت کرده‌اند که وجود ویتامین D کافی در بدن می‌تواند از ابتلا به این بیماری پیشگیری کند.
یک مطالعه ثابت کرده کسانی که در نقاط دور از خط استوا زندگی می‌کنند، که کم‌نور هستند، بیشتر به ام‌اس دچار می‌شوند و آن‌هایی که طی ۵ سال از ویتامین D کافی بهره‌مند بوده‌اند، کمتر گرفتار این بیماری شده‌اند.
شما هم کمبود ویتامین D دارید؟
اگر بخواهیم به نتیجه این بررسی‌ها تکیه کنیم و با مصرف ویتامین D کافی در برابر این بیماری ناتوان‌کننده بایستیم، باید مقیاسی برای مصرف آن داشته باشیم. از نظر متخصصان شما باید با یک آزمایش خون ساده، از سطح ویتامین D بدنتان باخبر شوید. البته به خاطر داشته باشید که تنها مبتلایان به بیماری ام‌اس دچار چنین کمبودی نیستند و بسیاری از افراد با کمبود ویتامین D و عوارض ناشی از آن دست‌به‌گریبان هستند.
چطور به بدنمان ویتامین D برسانیم؟
نور خورشید اصلی‌ترین منبع این ویتامین است و اگر هرروز ۱۰ تا ۱۵ دقیقه مچ دست یا پایتان را در معرض آن قرار دهید، می‌توانید چنین نیازی را برطرف کنید. البته فراموش نکنید که قرار گرفتن در معرض اشعه فرابنفش خورشید می‌تواند سرطان‌زا باشد و به همین دلیل نباید بیش‌ازاندازه آفتاب بگیرید. تامین ویتامین D بدن با مصرف غذاهای حاوی آن چندان ممکن نیست؛ با این حال اگر به اندازه کافی ماهی قزل‌آلا، ماهی تن و ساردین مصرف کنید و در سبد غذایی روزانه‌تان سهمی برای پنیر و زرده تخم‌مرغ در نظر بگیرید، کمتر دچار چنین کمبودی می‌شوید.
البته متخصصان مصرف بیشتر غلات، آب‌پرتقال، ماست و شیر را هم برای جلوگیری از ابتلا به کمبود ویتامین D توصیه می‌کنند. با این حال، در صورتی که پزشکتان اعلام کرد با کمبود این ویتامین مواجه هستید، باید با تزریق آمپول یا مصرف قرص‌های مکمل، با این کمبود مبارزه کنید.
چهار پیامد کمبود ویتامین d
کمبود ویتامین D در سلامت جسمی و روانی افراد تاثیر مخرب می گذارد.
کمبود ویتامین D می تواند موجب شکنندگی یا بدشکلی استخوان ها شود. کمبود ویتامین D با مشکلات دیگری مانندافسردگی، چاقی، تعریق سر و مشکل روده ای نیز همراه است.
افسردگی
سروتونین، هورمون مغزی مرتبط با بهبود خلق و خو، با قرارگرفتن در معرض نور افزایش می یابد و با کاهش قرارگیری در معرض نور خورشید اُفت می کند.
چاقی یا اضافه وزن
ویتامین D یک ویتامین شبه هورمون و محلول در چربی است، بدین معنا که چربی بدن به عنوان مخزنی برای جمع آوری این ویتامین عمل می کند. افراد چاق و دارای اضافه وزن در مقایسه با افراد لاغرتر به ویتامین D بیشتری نیاز دارند.
تعریق سر
یکی از اولین نشانه های کمبود ویتامین D، عرق کردن سر است. پزشکان از مادران درباره عرق کردن سر نوزاد تازه متولدشده شان سوال می کنند تا از احتمال کمبود ویتامین D آنها مطلع شوند.
مشکل روده ای
ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است. اگر فردی مشکلات معده -روده ای داشته باشد این امر بر توانایی اش در جذب چربی تاثیر می گذارد و در نتیجه جذب ویتامین های محلول در چربی نظیر ویتامین D هم کاهش می یابد. همین مسئله موجب بروز مشکلات روده ای نظیر بیماری روده ای کرون، حساسیت به گلوتن سلیاک و بیماری روده التهابی می شود.