تست سرطان گرن رحم یا تست پاپ اسمیر چیست؟
سرطان دهانه رحم (سرویکس) از شایعترین سرطانها در خانمها خصوصاً در کشورهای جهان سوم میباشد. در کشورهای پیشرفته این سرطان به دلیل انجام تستهای غربالگری از نظر شیوع کاهش چشمگیری یافته است .بنابراین سرطان دهانه رحم و غربالگری آن حائز اهمیت فراوانی میباشد و نیاز به همکاری متخصصین زنان و پاتولویست(پزشک آزمایشگاه) دارد.
از آنجاییکه سرطان دهانه رحم به آهستگی پیشرفت میکند چنانچه خانمها تحت مراقبتهای منظم و معاینات ژینکولوژیک برنامهریزی شده قرار گیرند میتوان از این سرطان پیشگیری کرد.
تست پاپ اسمیر در طی معاینه لگن انجام میشود و وجود سلولهای غیرطبیعی در این تست هشداری مبنی بر وجود این بیماری باشد.
هدف اصلی این تست و پیگیریهایی که بدنبال آن انجام میشود پیشگیری از تغییرات غیرطبیعی سلولهای دهانه رحم است که در صورت عدم توجه ممکن است به سمت سرطان دهانه رحم پیشرفت نماید.
تست پاپ اسمیر که به آن تست سرطان میگویند یک تستی است که میتواند سلولهای دهانه رحم را بررسی و حالات غیرطبیعی آن را که منجر به سرطان میشود را مشخص نماید.
توجه به این نکته حائز اهمیت است که این تست سرطان دهانه رحم یا قسمت تحتانی رحم را مشخص میکند و لزوماً در مورد سرطان اندومتر (رحم) پیشگویی کننده نمیباشد. لذا در موارد و شرایط خاص که پزشک لازم میداند علاوه بر تست پاپ اسمیر، بیوپسی اندومتر نیز انجام میشود که این امر جهت بررسی سلولهای داخلی حفره رحم میباشد و معمولاً در خونریزیهای غیرطبیعی رحم لازم است.
چه افرادی تست پاپ اسمیر (تست سرطان دهانه رحم) را باید انجام دهند؟
تمام خانمهایی که از نظر جنسی فعال هستند و سن بالاتر از ۲۱ سال دارند. باید سالانه یک بار تست پاپ اسمیر (تست سرطان دهانه رحم) را انجام دهند.
اگر شما جزء جمعیت پر خطر نباشید و سه سال متوالی تست طبیعی یعنی منفی داشته باشید می توانید فواصل زمان انجام تست پاپ اسمیر (تست سرطان دهانه رحم ) را افزایش دهید.(مثلا هر سه سال یک بار)
خانمهای پرخطر شامل موارد زیر می باشند:
* زنانی که رابطه تک همسری ندارند و یا اینکه همسر آنها شرکای متعدد جنسی داشته باشد.
*خانمهایی که زگیلهای تناسلی و یا عفونتهای منتقله از راه جنسی دارند.
* خانمهایی مبتلا به HIV
* خانمهای سیگاری
*خانمهای نازا یا آنهایی که به هر دلیلی اصلا زایمان نداشته اند
*پایین بودن سن ازدواج
*در ۱۰ درصد موارد هم ژنتیک
نکات قبل از انجام تست
* در طی دو روز قبل از انجام تست پاپ اسمیر (تست سرطان دهانه رحم) از ژل، کرم و داروهای واژینال استفاده نشود.
* تست پاپ اسمیر (تست سرطان دهانه رحم) نباید در زمان خونریزی پریود انجام شود.
* تا ۲۴ ساعت قبل تماس جنسی نداشته باشد.
*بهتر است این تست در فاصله روزهای ۱۸-۱۲ سیکل قاعدگی انجام شود.
*انجام پاپ اسمیر در ۳ماهه اول حاملگی بلامانع است.در حاملگی دو هفته بعد از اولین روز آخرین
قاعدگی(روز ۱۶-۱۸ سیکل)بهترین زمان برای گرفتن پاپ اسمیر است.
*انجام پاپ اسمیر باید حداقل ۸هفته بعد از زایمان باشد.
*انجام پاپ اسمیر مجدد باید با فاصله زمانی بیشتر از ۸هفته از پاپ قبلی باشد.
*بعد از هیسترکتومی توتال(رحم و سرویکس برداشته می شوند)ولی بعد از هیسترکتومی توتال(که
سرویکس باقی گذاشته می شود)باید پاپ اسمیر انجام شود.
روش انجام تست پاپ اسمیر (تست سرطان دهانه رحم)
تست پاپ اسمیر در حال حاضر به دو صورت در ایران انجام می شود:
۱٫ روش سنتی : که در این روش ترشحات و سلولهای دهانه ی رحم توسط اسپچولا یا براش (چوبی یا پلاستیکی) برداشته شده و روی لام شیشه ای قرار داده می شود. سپس نمونه با فیکساتور ، فیکس شده و جهت بررسی به آزمایشگاه فرستاده می شود.هزینه ی این روش کمتر است .اما امکان خطا در این روش بیشتر است .(شماره ۳ در شکل )
۲٫ روش پاپ اسمیر لیکویید_بیس (بر پایه مایع ) که در آن سلولها توسط یک براش پلاستیکی برداشته شده و داخل یک قوطی مایع مخصوص ریخته شده و به آزمایشگاه منتقل می شود. در آزمایشگاه توسط دستگاه مخصوصی رنگ آمیزی و چیده شده و توسط پاتولوژیست تفسیر می شود. این روش پرهزینه تر است . اما از دقت و صحت بسیار بالاتری برخوردار است.(شماره ۴ در شکل)
توجه
باید توجه داشته باشید که تست پاپ اسمیر فقط حضور سلولهای غیرطبیعی را نشان میدهد و جهت تشخیص قطعی در مواردی که پزشک شما لازم میداند انجام کولپوسکوپی و بیوپسی ضروری است.
در طی این تست دهانه رحم شما با بزرگنمایی مشاهده خواهدشد و پزشک میتواند از مناطق مشکوک به بدخیمی بیوپسی (تکه برداری) نماید.
کولپوسکوپی را میتوان در مطب پزشک بدون نیاز به بیهوشی ظرف ۱۰ تا ۱۵ دقیقه انجام داد.
درد و ناراحتی که در سیر بیوپسی ایجاد خواهد شد به اندازه دردهای زمان پریود (قاعدگی) میباشد.
بر طبق جواب کولپوسکوپی بیوپسی پزشک مسیر بعدی درمان و چگونگی پیگیری شما را مشخص خواهد نمود.
جهت ارسال نمونه پاپ اسمیر به پاتولوژی باید:
مشخصات کامل بیمار شمال نام و نام خانوادگی،نام پدر،سن
تاریخ نمونه گیری
اولین روز آخرین قاعدگی
محل تهیه پاپ اسمیر(واژینال-سرویکال)
تعداد حاملگی-تعداد حاملگی هایی که به هفته ۲۰ یا بعد از آن رسیده است.
سابقه هیستولوژی غیر طبیعی
درمان های قبلی انجام شده
وضعیت هورمونی:شیر دهی،یائسگی،مصرف داروی هورمونی
تاریخ آخرین آزمایش پاپ اسمیر
روش جلوگیری
سابقه جراحی(هیسترکتومی،کورتاژ،سزارین،سایر جراحی ها)
در جواب پاپ اسمیر موارد زیر ذکر می شود:
شرایط هورمونی بیمار(نمونه با سن بیمار تطابق دارد یا خیر)
نمونه گرفته شده کافی است یا خیر
بیمار عفونت دارد یا خیر
بیمار انگل دارد یا خیر
واکنش های پوششی انجام شده یا خیر؟مثلا متاپلازی گردن رحم دیده می شود یا خیر
وجود یا عدم وجود سلول های نامشخص(در صورت وجود سلول های نامشخص،۳ماه دیگر مجددا پاپ اسمیر گرفته می شود)
سن شیوع سرطان دهانه رحم:
شایعترین سن ابتلا به سرطان دهانه رحم دهه سوم تا پنجم زندگی زنان می باشد (بعد از ۴۰ سالگی شیوع بیشتری دارد ) اما در زنانی که در سنین کمتر از ۱۶ سال ازدواج کرده اند و یا بیش از یکبار ازدواج کرده اند شانس ابتلا به سرطان رحم در سنین کمتر از دهه سوم زندگی افزایش می یابد.
معاینه لگن و پاپ اسمیر بهترین راه تشخیص هستند.
تست پاپ اسمیر یک تست غربالگری برای تشخیص سرطان دهانه رحم است که به تشخیص بموقع و در نتیجه درمان مناسب و موفقیت آمیز سرطان دهانه رحم کمک می کند.این آزمایش درکلیه خانمهای ازدواج کرده اعم از همسردار، مطلقه و بیوه که در سنین باروری می باشند به صورت مرتب هر سال بایستی انجام شود.