گوش برجسته مشکلی شایع در ناهنجاریهای گوش است که از طریق توارث به کودک میرسد. در قدیم والدین منتظر میماندند تا کودک بزرگتر شود تا با جراحی مشکل گوش را برطرف کنند ولی امروزه دیگر منتظر نمیمانند.
درمان گوش برجسته
این ناهنجاری از همان بدو تولد مشخص است و خانواده به محض اینکه متوجه برجستگی بیش از حد گوش در کودک شدند، میتوانند از یک متخصص گوش و حلق و بینی کمک بگیرند. برای جلوگیری از عمل جراحی در آینده ۲ راهحل وجود دارد؛ قالبهایی هست که با گذاشتن آنها روی گوش کودک میتوان شکل گوش را اصلاح کرد. این قالبها خارج از کشور وجود دارد و میتوان آنها را تهیه کرد.
در روش دیگر، گوشهای کودک را با چسبهایی به جمجمه میچسبانند.خانوادهها فقط یکی- دو سال فرصت دارند با این روش گوشهای کودک را اصلاح کنند، البته مشروط بر اینکه درمان را از همان روزهای بعد از تولد شروع کنند.
جراحی نیز روش دیگر درمان گوشهای برجسته است که در هر سنی میتواند انجام شود و تاخیر در آن مشکلی برای بیمار ایجاد نمیکند. در این جراحی، جراح به غضروفهای بدشکل، شکل طبیعی میدهد و چین آنتیهلیکس را در گوش ایجاد میکند.
وقتی چین ایجاد شد، کل لاله گوش را به وسیله بخیه به جمجمه نزدیک میکنند تا فاصله بین لاله گوش و جمجمه کم شود. عمل جراحی آسان است و خطری هم ندارد، حتی نیازی به بستری شدن بیمار در بیمارستان نیست ولی خانوادهها باید در نظر داشته باشند که گوشهای فرزندشان تا مدتی باید در پانسمان بماند. این مدت ممکن است چند ماه باشد.
علت پانسمان طولانیمدت که عمدتا به صورت فشاری هم است، این است که از عود دوباره جلوگیری شود. البته علت احتمال عود مربوط به تکنیکهای بد جراحی هم هست. هرچه تکنیک بالاتر و مراقبتهای بعد از عمل بهتر باشد، احتمال عود یعنی برگشت گوش به وضعیت قبلی کمتر میشود.
گاهی هم ممکن است پزشک دقت کافی نداشته باشد و گوشها به طور ناقرینه اصلاح شوند. این موارد جزو عوارض عمل جراحی هستند که البته زیاد هم دیده نمیشوند.
مردم اصطلاحا به گوشهای برجسته، بلگوش میگویند. بلگوشی شایعترین نقص مادرزادی در سروگردن است و معمولا زمینه ارثی دارد و در ۶۰ درصد افراد، این نقص را در سایر اعضای خانواده نیز مشاهده میکنیم.
این اختلال مربوط به نقصی در غضروف لاله گوش است که در آن چینی به نام آنتیهلیکس ایجاد نمیشود یا حفره داخل گوش خیلی بزرگ و گود است. این ۲ نقص در ساختار گوش باعث میشود لاله گوش به جلو برجسته شود و بزرگتر از حالت معمولی هم به نظر برسد. به صورت طبیعی بالاترین قسمت لاله گوش باید با سطح جمجمه ۱۵ تا ۲۰ میلیمتر فاصله داشته باشد.
اگر لاله گوش را به صورت یک صفحه در نظر بگیریم، با سطح وسطی صورت که از روی بینی میگذرد، زاویه ۲۵ تا ۳۵ درجهای میسازد. این زاویه در گوشهای برجسته بیشتر است. در نژاد سفید از هر ۱۰۰ نفر، ۵ نفر دچار این ناهنجاری میشوند.
افرادی که گوشهای برجستهای دارند از نظر شنوایی هیچ مشکلی ندارند و این حالت با نقص ژنتیکی همراه نیست و تنها مشکل از نظر زیبایی است که بهخصوص میتواند در سنین مدرسه به روحیه کودکان صدمه وارد کند، بنابراین به خانوادهها توصیه میکنیم قبل از سن مدرسه و حول و حوش ۵-۴ سالگی کودک را برای اصلاح بدشکلی گوش، به پزشک ارجاع دهند تا گوشها بهوسیله عمل جراحی شکل طبیعی خود را بهدست آورند.
وقتی کودک دچار نقصی است که در دوران کودکی قابلاصلاح است باید قبل از سن مدرسه برای اصلاح آن اقدام کرد ولی همه نقصها قابل برطرف شدن نیستند و وقتی کودک وارد مدرسه میشود، مشکلاتی برایش ایجاد میکند.
در این مواقع ساکتکردن هم کلاسیها کار آسانی نیست و تلاش برای اینکار معمولا نتیجهای ندارد، بنابراین باید روی کودک کار کرد. بهترین کار، صحبت کردن با کودک و قانع کردن او برای پذیرش نقص است.
کودک باید قبل از رفتن به مدرسه آماده شود و به او بگوییم: «ممکن است دیگران درباره مشکل تو صحبت کنند تو میتوانی با آنها درست مقابله کنی.» باید به کودک کمک کنیم پاسخهای آماده داشته باشد؛
کنار آمدن کودک با گوش برجسته
مثلا به او آموزش دهیم اگر به تو گفتند گوشهایت بزرگ است، میتوانی بگویی عقلم هم بیشتر است. هرگز خشمگین نشو زیرا خشم باعث تحریک دیگران خواهد شد.
اگر تو هم با استهزا به آنها جواب بدهی، احتمال مسخره کردن دوبارهشان پایین خواهد آمد. همچنین میتوانیم توانمندی کودک را در رشته ورزشی یا هنری که به آن علاقه دارد، بالا ببریم؛ مثلا فوتبال یا موسیقیاش را قوی کنیم تا بین کودکان دیگر بدرخشد و دوستانش به دلیل آن ویژگی او را بشناسند.
وقتی کودکی از مدرسه رفتن سر باز میزند یا از آنجا برمیگردد، برگرداندن او کار مشکلی است. بهتر است والدین در صورتی که ناهنجاری کودک قابل برطرف کردن است، سریعتر اقدام کنند.
همچنین میتوانند از مربیان مدرسه بخواهند مسوولیتی به کودک بدهند، مثلا او را مسوول انتظامات کنند تا کودک میل بیشتری برای برگشتن به مدرسه داشته باشد.